Podwójna cukrzyca (cukrzyca typu 1,5): czym jest i jak ją rozpoznać?
W ciągu ostatnich 30 lat wzrosła liczba osób chorych na cukrzycę. To – jak się szacuje – jeden z większych problemów medycznych na świecie. Wiele osób słyszało o cukrzycy typu 1, cukrzycy typu 2 czy cukrzycy ciążowej. Jest jednak jeszcze jeden typ, mniej znany, cukrzyca podwójna (z ang. double diabetes).
Inne nazwy tej choroby to cukrzyca typu 1,5, cukrzyca mieszana, hybrydowa. Do tej kategorii bywa zaliczana również cukrzyca typu LADA i jej młodzieńczy odpowiednik LADY.
Czym jest cukrzyca podwójna?
Cukrzyca podwójna to stosunkowo nowy typ choroby w klasyfikacji cukrzycy. Po raz pierwszy napisano o niej w 1991 r., gdy zauważono, że u niektórych chorych, zarówno cierpiących na cukrzycę typu 1, jak i typu 2, występują równocześnie cechy charakterystyczne dla obydwu tych typów.
I tak u pacjentów z cukrzycą typu 1, gdzie stwierdza się autoagresję organizmu i występowanie przeciwciał przeciwko komórkom beta wysp trzustkowych, dodatkowo stwierdzano występowanie insulinooporności, otyłości, nadwagi, dyslipidemii czy nadciśnienia tętniczego, czyli objawów typowych dla cukrzycy typu 2. Bardzo często ten typ cukrzycy pojawia się u chorych z cukrzycą typu 1, ale z wywiadem rodzinnym dodatnim wobec typu 2. Tacy pacjenci rzadko osiągali wyrównanie glikemii, nawet na wysokich dawkach insuliny.
W przypadku pacjentów z cukrzycą typu 2 stwierdza się również, poza objawami typowymi dla
cukrzycy typu 2, czyli insulinooporności, otyłości lub nadwagi czy nadciśnienia tętniczego, przeciwciała przeciwko komórkom beta wysp trzustkowych oraz autoagresję organizmu.
W obu opisanych przypadkach mamy do czynienia z cukrzycą podwójną (inaczej cukrzycą 1,5).
Jak diagnozuje się podwójną cukrzycę?
U chorych najczęściej diagnozuje się cukrzycę typu 1 lub cukrzycę typu 2, dopiero po jakimś czasie ten typ pierwotny cukrzycy może zmienić się w typ pośredni, czyli cukrzycę podwójną.
Zwykle ten typ diagnozuje się, gdy u chorego pojawią się nowe objawy, wtedy konieczna jest weryfikacja postawionej diagnozy. Przykładowo u osoby z cukrzycą typu 1 może zwiększyć się zapotrzebowanie na insulinę, zwiększa się również masa ciała, czy pojawia dyslipidemia lub nadciśnienie tętnicze. Natomiast u osoby cierpiącej na cukrzycę typu 2 o podwójnej cukrzycy mogą świadczyć: nagła utrata wagi, kwasica ketonowa, poliuria (wielomocz) czy polidypsja (wzmożone pragnienie).
Podwójna cukrzyca – jakie mogą być jej przyczyny?
Wielu lekarzy uważa, że zbyt wielkim uproszczeniem byłoby przyjęcie założenia, że cukrzyca podwójna to wynik przypadkowego nałożenia się dwóch różnych schorzeń. Niestety ma na to wpływ tryb życia, jaki prowadzimy.
Aby to zrozumieć, musimy sobie przypomnieć jaka jest geneza cukrzycy typu 1. Choroba ta rozwija się w wyniku nieprawidłowego działania układu odpornościowego, gdy zaczyna on atakować m.in. komórki wydzielające insulinę. Jest wiele hipotez, jakie są tego przyczyny. Wymienia się m.in. przebyte infekcje wirusowe, predyspozycje genetyczne.
Przyczyny pojawianie się cukrzycy typu 2 są inne. Tutaj ogromny wpływ na rozwój tej choroby ma nieodpowiednia dieta, brak aktywności fizycznej, co w konsekwencji prowadzi do nadwagi lub otyłości. Bezpośrednią przyczyną tego typu cukrzycy jest insulinooporność. Sprawia ona, że organizm stara się wyprodukować jak największą ilość insuliny tak, aby utrzymać poziom cukru na odpowiednim poziomie. Jednak gdy stan ten trwa zbyt długo, to trzustka nie daje rady produkować odpowiedniej ilości insuliny. Wówczas poziom cukru zaczyna iść w górę, a to jest już prosta droga do cukrzycy typu 2.
Brak aktywności fizycznej w obu typach cukrzycy, zła dieta, sprawiają, że chorzy tyją. Przybierając na wadze, zmniejszają wrażliwość tkanek na insulinę podawaną z zewnątrz, a to skutkuje stałym zwiększaniem dawek tego leku. Należy przy tym pamiętać, że insulina jest hormonem anabolicznym, więc w nadmiarze może powodować jeszcze większy przyrost masy ciała. Co skutkuje większym zapotrzebowaniem na insulinę. I tak w kółko.
Podwójna cukrzyca - jak jej zapobiec?
Dbanie o prawidłowy poziom cukru we krwi to podstawa, ale równie ważne jest dbanie o odpowiednią, zbilansowaną i dostosowaną do potrzeb chorego, dietę, a także o regularną, lecz umiarkowaną aktywność fizyczną. Oprócz tego chory powinien kontrolować masę ciała, mierzyć regularnie ciśnienie tętnicze oraz sprawdzać poziom gospodarki lipidowej.
Dowiedz się więcej:
Tu się dzieje
