Czy diabetycy powinni być szczepieni przeciwko COVID-19 w pierwszej kolejności?
Cukrzyca nie zwiększa ryzyka zakażenia SARS-CoV-2, ale może przyczynić się do ciężkiego przebiegu infekcji, dlatego – zdaniem badaczy z Vanderbilt University Medical Center – należy wprowadzić priorytetowe szczepienia przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2 w tej właśnie grupie chorych. Dowiedz się również, o czym powinien pamiętać diabetyk chory na COVID-19.
Naukowcy powołują się na swoje badanie, które opublikowali na łamach czasopisma „Diabetes Care”. Wynika z niego, że chorzy na cukrzycę, zarówno typu 1, jak i typu 2, trzy razy częściej przechodzą zakażenie koronawirusem ciężko lub bardzo ciężko oraz wymagają hospitalizacji. W podsumowaniu napisali: „Z tego powodu wzywamy decydentów do nadania diabetykom priorytetu w szczepieniu przeciwko COVID-19”.
Cukrzyca zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19
Swoje wnioski badacze wysnuli na podstawie analizy ponad 6 tys. pacjentów ze 137 różnych ośrodków zdrowia, u których w okresie od połowy marca do pierwszego tygodnia sierpnia 2020 r. zdiagnozowano COVID-19. Badacze dokładnie przejrzeli dokumentację medyczną chorych i skontaktowali się z wieloma osobami telefonicznie, aby zidentyfikować dodatkowe czynniki ryzyka i zebrać więcej informacji o tym, jak choroba wpłynęła na ich zdrowie.
Następnie porównano ogólny wpływ COVID-19 na trzy populacje:
- osoby z cukrzycą typu 1,
- osoby z cukrzycą typu 2,
- osoby, które nie chorowały na cukrzycę.
Badanie było prospektywnym badaniem kohortowym, co oznacza, że naukowcy zidentyfikowali uczestników wkrótce po zakażeniu i obserwowali ich w miarę postępu choroby.
Z ich badania wynika, że cukrzyca nie zwiększa ryzyka zakażenia SARS-CoV-2, ale może przyczynić się do ciężkiego przebiegu infekcji. Narażeni na to są zwłaszcza ci chorzy, u których cukrzyca nie jest dobrze kontrolowana i ci, którzy mają jej powikłania. W grupie bardziej narażonej na ciężki przebieg COVID-19 znajdują się pacjenci z powikłaniami cukrzycy, takimi jak choroby sercowo-naczyniowe czy przewlekła choroba nerek.
Dlatego, najważniejszym zaleceniem dla osób z cukrzycą, oprócz stosowania się do ogólnych wytycznych, jest prawidłowe leczenie cukrzycy, czyli dbanie o wyrównany poziom glukozy we krwi (tzw. kontrola glikemii).
– Nie uważamy, że osoby z cukrzycą muszą żyć w strachu i ciągłym niepokoju, jednak powinny być szczególnie uważne w przestrzeganiu zasad bezpieczeństwa, o których tyle się teraz mówi – uważa dr Justin Gregory, główny autor omawianego badania. I dodaje: – Wszyscy powinniśmy myć ręce i zachowywać odpowiedni dystans od innych oraz do minimum ograniczyć czas spędzany z osobami spoza naszego miejsca zamieszkania. Nie prosimy o nic więcej ponad to, co zalecane jest nam wszystkim. Jednak myślę, że diabetycy powinni być w tym jeszcze bardziej sumienni.
Potwierdza to dr Beata Stepanow, prezes Stowarzyszenia Edukacji Diabetologicznej: – U chorych na cukrzycę nie występuje większe prawdopodobieństwo zachorowania na COVID-19 niż u osób z populacji ogólnej. Natomiast jeżeli diabetyk zakazi się koronawirusem SARS-CoV-2, to jeśli poziom glikemii nie jest wyrównany, choroba może mieć cięższy przebieg.
Jak powinna dbać o siebie osoba chorująca na cukrzycę?
W informacjach publikowanych przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne dla lekarzy i pacjentów z cukrzycą – odnośnie postępowania w czasie pandemii COVID-19 – główny nacisk jest kładziony na jak najlepsze leczenie cukrzycy oraz przestrzeganie ogólnych zaleceń co do zachowywania się w czasie pandemii. Chodzi o:
- utrzymywanie dystansu społecznego,
- noszenie maseczek,
- higienę rąk.
Diabetolodzy podkreślają w nich, że pacjenci nie powinni obawiać się przyjmowania leków przeciwcukrzycowych, a terapię należy kontynuować niezależnie od typu cukrzycy.
– Dobra kontrola cukrzycy jest potrzebna zawsze, a czas pandemii koronawirusa tylko to potwierdza. Najlepiej zadbamy o siebie, przyjmując leki, prowadząc regularne pomiary glikemii, a jeśli pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy – kontaktując się z lekarzem – podkreśla prof. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii CSK WUM (Centralny Szpital Kliniczny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego).
Jak zaznacza specjalista, zaniedbania z tego okresu mogą być bardzo niekorzystne dla dalszych rokowań pacjenta i jakości jego życia.
– Czas pandemii uczy nas korzystania z nowych metod kontaktu pomiędzy pacjentem i lekarzem. Często wykorzystywane są teleporady, podczas których lekarz może omówić z pacjentem aktualne wyniki, zlecić dodatkowe badania, a jeśli to potrzebne, zmodyfikować leczenie, czy przepisać e-receptę na leki – tłumaczy prof. Czupryniak. I przypomina, że gdy lekarz uzna, że sama teleporada nie jest wystarczająca, może zalecić wizytę osobistą.
O czym powinien pamiętać diabetyk?
- Diabetycy powinni dbać o zdrową, zrównoważoną dietę z uwzględnieniem tzw. indeksu glikemicznego produktów (tj. ich wpływu na stężenie glukozy we krwi w ciągu 2-3 godzin po ich spożyciu). Na przykład soki z owoców cytrusowych bogate w witaminę C i cynk, polecane dla wzmocnienia odporności, mają wysoki indeks glikemiczny, dlatego osoby z cukrzycą powinny je spożywać z dużym umiarem.
- Osoby chore na cukrzycę powinny pamiętać również o regularnej aktywności fizycznej, która nie tylko pozwala zredukować masę ciała i kontrolować poziom cukru we krwi, ale też podnosi odporność organizmu. Lekarze zalecają codzienny spacer, oczywiście w maseczce, przy zachowaniu dystansu.
- Ważne jest także, by pacjenci zadbali o prawidłowy poziom witaminy D3 w organizmie.
- Należy zawsze pamiętać o przestrzeganiu dystansu społecznego i zasad higieny – takie działania zmniejszają ryzyko zakażenia SARS-CoV-2 i jego ciężkiego przebiegu w cukrzycy.
Co powinien robić diabetyk, gdy zachoruje na COVID-19?
– Gdy osoba chora na cukrzycę zachoruje na COVID-19, powinna zdecydowanie zwiększyć częstotliwość pomiarów poziomów glukozy, aby sprawdzić, jak na przykład podwyższona temperatura ciała czy bóle mięśni, stawów wpływają na wzrost poziomu glikemii. Chory może odczuwać brak apetytu, a także mogą wystąpić problemy żołądkowo-jelitowe – tłumaczy dr Beata Stepanow. I dodaje, że sytuacja ta może wymagać zmiany terapii, modyfikacji dawek leków, szczególnie jeśli pacjent przyjmuje insulinę. Dlatego tak ważna jest wtedy konsultacja z lekarzem.
Ważnym elementem, w trakcie infekcji koronawirusem jest odżywianie.
– Po pierwsze, należy zapobiegać odwodnieniu. Warto dbać o prawidłowy bilans płynów, tzn. należy obserwować ilość płynów przyjmowanych i wydalanych, nie tylko przez drogi moczowe, również przez skórę, mając na uwadze nadmierne pocenie się – tłumaczy ekspertka. I przypomina, że osoby starsze często nie odczuwają pragnienia, dlatego w starszym wieku należy zachować szczególną ostrożność, aby zapobiec m.in. zaburzeniom rytmu serca czy zaburzeniom funkcji poznawczych.
– Najkorzystniejsze jest podawanie płynów ciepłych, a także spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym, aby unikać nagłego wzrostu poziomu glukozy. Posiłki powinny być gotowane, aby nie obciążać dodatkowo przewodu pokarmowego – tłumaczy dr Stepanow.
Warto też pamiętać o gimnastyce, nawet gdy chory leży w łóżku.
– Wtedy mówimy o tak zwanej gimnastyce biernej, w której pomóc mogą bliscy. To ważne zwłaszcza w profilaktyce przeciwzakrzepowej, a przecież wielu pacjentów z długotrwałą cukrzycą boryka się z powikłaniami układu sercowo-naczyniowego – podkreśla ekspertka.
Źródło: Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego/ Diabetes Care / PAP
Tu się dzieje
