Wirusy kardiotropowe atakują serce. Chorzy umierają wiele lat później
Pozornie łagodne infekcje wirusowe mogą prowadzić do groźnych powikłań kardiologicznych. Zdarza się, że pierwszym objawem jest nagły zgon sercowy u młodego człowieka.
Niedawno pisaliśmy o 15 noworodkach z Wielkiej Brytanii, u których wykryto ostrą postać zapalenia mięśnia sercowego. Przyczyną nie był jakiś nowy zjadliwy wirus, ale pospolite enterowirusy, przeważnie wywołujące łagodne infekcje sezonowe. To pokazuje, jak niedoceniany jest problem infekcji wirusowych, które także u dorosłych mogą mieć fatalne skutki.
Infekcje wirusowe a serce
Zapalenie mięśnia sercowego to choroba przeważnie wywoływana przez infekcje bakteryjne, ale mogą ją też wywołać pozornie niegroźne infekcje wirusowe.
"Niekiedy odpowiedź na proces zapalny oraz replikację wirusa jest nasilona do tego stopnia, iż może powodować przemijające lub trwałe uszkodzenie mięśnia sercowego, a pacjent może wymagać intensywnej opieki kardiologicznej" - czytamy w opracowaniu "Infekcyjne zapalenie mięśnia sercowego a szerokość geograficzna" Weroniki Malinkiewicz z 1. Kliniki Kardiologii Inwazyjnej Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA i Agnieszki Pawlak z Zakładu Fizjologii Stosowanej, Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN.
Ekspertki podkreślają, że u około połowy przypadków wirus zostaje wyeliminowany z tkanki mięśnia sercowego, a pacjent wraca do zdrowia, ale pozostałe 50% zmaga się z groźnymi powikłaniami.
"Uważa się, że w pozostałych 50% przypadków genom wirusa, pomimo odpowiedzi przeciwzapalnej organizmu pozostaje obecny w komórkach mięśnia sercowego, stymulując w mniejszym lub większym stopniu układ immunologiczny. Produkcja przeciwciał przeciwko cząsteczkom uwalnianym ze zniszczonych kardiomiocytów (zarówno cząsteczki wirusa, jak i białka własne komórki) może aktywować autoimmunologiczne uszkodzenie mięśnia sercowego. W tej sytuacji, mimo że reakcja zapalna ulega znacznemu wyciszeniu w stosunku do wyjściowej i rozpoczynają się procesy naprawcze, następuje powolny rozwój DCM" - czytamy.
DCM to kardiomiopatia rozstrzeniowa - choroba, która charakteryzuje się powiększeniem jam serca i obniżeniem funkcji skurczowej lewej komory. W większości przypadków długo nie daje objawów, zdarza się, że pierwszym objawem jest nagły zgon sercowy.
Wirusy, które mogą prowadzić do groźnych powikłań sercowych to m.in.:
- adenowirusy (m.in. wirusowe zapalenie jelit),
- enterowirusy (m.in. bostonka, grypa letnia),
- parwowirus B19 (rumień zakaźny),
- wirus opryszczki ludzkiej typu 6.,
- wirus cytomegalii,
- wirus Epsteina-Barra (mononukleoza),
- wirus świnki,
- wirus zapalenia wątroby typu C,
- wirus grypy A i B.
"W zależności od patogenu wywołującego MC [zapalenie mięśnia sercowego - przyp. red.] uszkodzenie komórek mięśnia sercowego może następować na skutek bezpośredniego uszkadzającego działania wirusa, co jest obserwowane w przypadku AdV [adenowirusów] i EV [enterowirusów] lub w wyniku oddziaływania na naczynia, co jest wykazywane w przypadku PB19V [parwowirusa B19] i wirusa opryszczki" - czytamy w artykule ""Infekcyjne zapalenie mięśnia sercowego a szerokość geograficzna".
"Ponieważ DCM ma zazwyczaj charakter postępujący niezwykle ważne jest ustalenie rozpoznania na jak najwcześniejszym etapie choroby. Jest to o tyle ważne, że dysponujemy metodami skutecznej prewencji, a w każdym razie spowolnienia rozwoju choroby przynajmniej w wybranych grupach pacjentów" - podkreśla dr n. med. Michał Marchel z I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w opracowaniu pt. "Kardiomiopatia rozstrzeniowa - definicja, patogeneza, obraz kliniczny, postępowanie".
Badania, które mogą wychwycić problem to: ECHO serca i badanie rezonansem magnetycznym.
Ważnymi elementami profilaktyki chorób serca są szczepienia ochronne (przeciw ospie wietrznej, przeciw śwince, coroczne szczepienia przeciw grypie), częste mycie rąk oraz - w miarę możliwości - unikanie kontaktu z chorymi ludźmi.
Źródła: "Infekcyjne zapalenie mięśnia sercowego a szerokość geograficzna" W. Malinkiewicz, A. Pawlak, Kardiologia inwazyjna 2018; "Kardiomiopatia rozstrzeniowa - definicja, patogeneza, obraz kliniczny, postępowanie" M. Marchel, Choroby Serca i Naczyń 2017
Tu się dzieje
