Oceń
Ospa wietrzna to choroba zaraźliwa wywoływana przez wirusa ospy (Varicella). Mówi się o tym, że to choroba wieku dziecięcego, jednak w krajach o umiarkowanym klimacie szczyt zachorowań przesuwa się w kierunku starszych grup wiekowych. Oznaką ospy wietrznej jest najczęściej rozległa, bardzo swędząca wysypka, po której następuje drastyczny rozwój choroby. Jest to zazwyczaj łagodna choroba, ale bywa, że chory wymaga hospitalizacji.
Spis treści:
- Objawy ospy wietrznej
- Powikłania ospy wietrznej
- Leczenie ospy wietrznej
- Szczepienia przeciw ospie wietrznej
Wirus ospy zaraża bardzo szybko. Chorzy zakażają najbardziej na 2 dni przed i 3 dni po wystąpieniu wysypki. Wirus może się przenosić zarówno przez dotyk, jak i powietrze. Szacuje się, że u 96 proc. osób (nieuodpornionych), które miały styczność z chorym, infekcja rozwija się w ciągu 1 miesiąca, a okres wylęgania wynosi ponad 10 dni.
Kto jest narażony na ospę?
- Małe dzieci - około drugiego roku życia.
- Wszystkie osoby, które nigdy nie chorowały na ospę i nie zostały zaszczepione.
- Osoby, które mieszkają z dziećmi.
- Osoby, które pracują w szkole, przedszkolu i w innych miejscach, gdzie przebywają dzieci.
Ospa wietrzna - jak rozpoznać objawy?
Zanim pojawi się wysypka ospowa, zaobserwować można charakterystyczne objawy. Ospę zwiastuje niewielka gorączka, uczucie rozbicia, dyskretna wysypka płoniczo- lub odropodobna. Następnie na skórze pojawią się wykwity ospowe, które mają postać czerwonych grudek i szybko przekształcają się w pęcherzyki na czerwonym podłożu. Pęcherzyki z przejrzystych robią się mętne i zaczynają łatwo pękać, pokrywając skórę strupami.
Wysiew pęcherzyków trwa najczęściej przez 3-4 doby, a najwięcej wykwitów pojawia się na tułowiu i głowie: na twarzy, plecach, owłosionej skórze i błonie śluzowej jamy ustnej, gdzie niestety tworzą owrzodzenia. Bywa, że wykwity pojawiają się na spojówkach i rogówkach, krtani i błonie śluzowej narządów płciowych.
Ospa wietrzna - jakie są powikłania?
Ospa wietrzna ma często łagodny przebieg. Bywa jednak czasami, że przybiera ciężką postać, co charakteryzuje się setkami bolesnych wykwitów na skórze, powiększeniem węzłów chłonnych, skazą krwotoczną. Uszkodzona skóra jest łatwo zasiedlana przez gronkowce i paciorkowce, nawet u połowy hospitalizowanych pacjentów występuje głębokie zakażenie skóry i tkanki podskórnej.
Ospa może nieść za sobą ciężkie powikłania. Do najczęstszych należą:
- zapalenie płuc,
- zaburzenia neurologiczne,
- zapalenie kości, stawów i mięśni kończyn,
- zapalenie mięśnia sercowego, osierdzia i wsierdzia,
- ostra martwica nerek.
Ryzyko wystąpienia powikłań groźnych jest tym większe, im starsza jest osoba chorująca na ospę wietrzną.
Osoby z osłabionym układem odpornościowym z powodu choroby nowotworowej, HIV lub innej choroby przewlekłej są wyjątkowo zagrożone wystąpieniem powikłań. Po ospie wirus ospy wietrznej-półpaśca pozostaje w komórkach nerwowych przez wiele lat. Może "obudzić się" i stać się aktywnym po latach. Może prowadzić do półpaśca, który powoduje bolesne pęcherze.
Ospa wietrzna - jak ją leczyć?
W Polsce dostępna jest szczepionka przeciw wirusowi ospy. Specjaliści twierdzą, że zaszczepienie osób nieuodpornionych w okresie do 36 godzin od kontaktu z chorym zapobiega zakażeniu w 95 proc. przypadków. Szczepieniu mogą poddać się osoby dorosłe i dzieci, jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań.
Leczenie ospy u osób dorosłych polega na podawaniu preparatów przeciwgorączkowych, przeciwbólowych i przeciwświądowych. U osób z obniżoną odpornością i w przypadkach, gdy choroba przybiera ciężką postać, podaje się lek przeciwwirusowy, który skraca czas trwania choroby.
Leczenie ospy wietrznej u dzieci polega na obniżaniu gorączki i łagodzeniu swędzenia. Lekarz może przepisać leki uspakajające lub przeciwhistaminowe, jeśli dziecko jest niespokojne i nie może spać. W wyjątkowo ciężkich przypadkach podaje się leki antywirusowe lub immunoglobulinę.
Ospa wietrzna - kiedy zgłosić się do lekarza?
Skontaktuj się z lekarzem, jeśli wysypka jest bardzo czerwona, wrażliwa na dotyk i ciepła, a także, gdy wykwitów jest wyjątkowo dużo. Uczucie duszności i zawroty głowy to również poważne objawy, które powinny skłonić do konsultacji z lekarzem. Pod opieką lekarza powinny szybko znaleźć się kobiety w ciąży, niemowlęta, osoby starsze i chorzy ze słabym układem odpornościowym, u których wystąpiły objawy ospy wietrznej.
Osoby, które wcześniej chorowały na ospę, prawdopodobnie są już odporne na jej wirus. Nie wyklucza to jednak możliwości zachorowania na półpaśca
Ospa wietrzna - kto powinien się zaszczepić?
Szczepienia przeciw ospie wietrznej są w Polsce obowiązkowe (i bezpłatne) dla dzieci z grup ryzyka.
Dzieci do ukończenia 12. roku życia:
- z upośledzeniem odporności;
- z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji;
- zakażone HIV;
- przed chemioterapią lub leczeniem immunopresyjnym.
Szczepieniem powinny być objęte także dzieci do 12. roku życia, które nie były szczepione, a przebywają w otoczeniu osób z osłabiona odpornością, przewlekle chorych, zakażonych HIV.
Bezpłatnym szczepieniom przeciw ospie wietrznej podlegają także dzieci do ukończenia 12. roku życia, które przebywają w zakładach pielęgnacyjno – opiekuńczych, zakładach opiekuńczo-leczniczych, rodzinnych domach dziecka, domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, domach pomocy społecznej, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówkach opiekuńczo – terapeutycznych i interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych.
Obowiązkowym szczepieniem powinny być również objęte dzieci, które ukończyły 12. miesiąc życia do ukończenia 36. miesiąca życia, przebywające w żłobkach lub innych instytucjach opiekuńczych.
Zaleca się, by na ospę szczepiły się także osoby dorosłe, które nie były wcześniej szczepione, a także kobiety w planujące ciąże, które nie chorowały wcześniej na ospę wietrzną.
Źródło: Kamil Hozyasz z Kliniki Pediatrii Instytutu Matki i Dziecka, Ospa wietrzna – choroba o nie zawsze łagodnym przebiegu, Borgis - Medycyna Rodzinna 4/2004, s. 167-168/czytelniamedyczna.pl
Oceń artykuł
