Objawy szkarlatyny. Jak się zaczyna szkarlatyna? Jak wygląda wysypka?
Szkarlatyna to choroba wieku dziecięcego, która odpowiada za tzw. małe epidemie w przedszkolach i żłobkach. Choroba ma szybki i gwałtowny początek. Dziecko chore na płonicę ma wysoką gorączkę, wymioty, dreszcze. Po pewnym czasie pojawia się też słynna wysypka i malinowy język. Dowiedz się, jak rozpoznać szkarlatynę.
- Jak zaczyna się szkarlatyna?
- Jakie są objawy przy szkarlatynie?
- Szkarlatyna - wysypka (zdjęcie)
- Czy szkarlatyna jest zaraźliwa?
- Ile trwa szkarlatyna?
Szkarlatyna, inaczej płonica to ostra choroba zakaźna spowodowana zakażeniem paciorkowcami grupy A (paciorkowiec ropotwórczy), które są też przyczyną ropnej anginy. Źródłem zakażenia paciorkowcami jest człowiek chory na szkarlatynę lub anginę paciorkowcową, a także osoby zdrowe, będące nosicielami paciorkowców z grupy A. Bakterie przenoszone są zazwyczaj drogą kropelkową, a wrotami zakażenia są migdałki podniebienne (czasami rany na skórze).
Do zachorowania na płonicę dochodzi najczęściej zimą. Chorują zwykle małe dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Często zarażają się od siebie, dlatego czasami słyszy się o "małych epidemiach" szkarlatyny w przedszkolach lub innych placówkach, gdzie przebywają dzieci w dużych grupach.
Jak zaczyna się szkarlatyna?
Klasycznie choroba zaczyna się ostro. Ma gwałtowny początek z wymiotami, dreszczami oraz nagłym wzrostem gorączki nawet do 40 stopni Celsjusza. Mogą wystąpić bóle brzucha i przejściowa biegunka. Dzieci chore na szkarlatynę są apatyczne, nie mają na nic siły i sprawiają wrażenie bardzo chorych. Jeśli płonica występuje z anginą, chorzy dodatkowo skarżą się na silny ból gardła, któremu towarzyszy bolesne powiększenie węzłów chłonnych szyjnych przednich.
Jakie są objawy przy szkarlatynie?
Pierwsze objawy szkarlatyny to zazwyczaj:
- mocny ból głowy,
- bardzo złe samopoczucie,
- uczucie ogólnego rozbicia.
U chorych szybko pojawiają się też bóle brzucha, nudności i wymioty, jak przy zatruciu pokarmowym, a także wysoka gorączka.
W przebiegu szkarlatyny zmienia się też wygląd języka - jest on pokryty nalotem, który oczyszcza się od czubka i brzegów po nasadę. Złuszczony nabłonek odsłania powiększone brodawki, co daje charakterystyczny wygląd tzw. malinowego języka. Na błonach śluzowych jamy ustnej, podniebieniu miękkim i łukach podniebiennych występują też żywoczerwone plamki. Jeśli płonica przebiega z anginą, to migdałki podniebienne są intensywnie zaczerwienione i powiększone.
Szkarlatyna - wysypka (zdjęcie)
Wysypka w szkarlatynie jest drobna (najdrobniejsza ze znanych), różowo-czerwona, plamkowa lub plamkowo-grudkowa. Wysypka pojawia się po 12-36 godzinach od początku choroby. Występuje najpierw na twarzy, szyi, klatce piersiowej i brzuchu, a następnie rozprzestrzenia się na ramiona, ręce i nogi.
Na twarzy widoczny jest rumień, który nie występuje wokół ust, a skóra wokół czerwieni wargowej wygląda blado (trójkąt Fiłatowa). Wysypka ma tendencję do zlewania się w większe plamy, a skóra jest szorstka. Typową cechą wysypki, jest jej blednięcie pod wpływem ucisku oraz złuszczanie po ok. tygodniu.
Czy szkarlatyna jest zaraźliwa?
Szkarlatyna jest silnie zaraźliwa. Choroba przenosi się szybko i w krótkim czasie może zaatakować całą grupę dzieci i dorosłych. Dziecko, u którego podejrzewa się szkarlatyną lub potwierdzono już chorobę, nie może chodzić przedszkola, szkoły. Powinno też przebywać w odizolowanym pokoju, jeśli w domu są inne dzieci lub osoby starsze.
Szkarlatynę leczy się za pomocą antybiotyków. Wdrożenie skutecznej terapii skraca zakaźność do 24 godzin, ale leczenia nie wolno przerywać na własną rękę. Ważne, by antybiotyk brać tak długo, jak zaleci lekarz - zwykle terapia trwa 10 dni. Przerwanie jej w trakcie, nawet jeśli pacjent wydaje się już zdrowy, może skutkować pojawieniem się powikłań. Przed szkarlatyną nie można się zabezpieczyć. Nie istnieje szczepionka na płonicę. Przechorowanie szkarlatyny również nie daje gwarancji, że człowiek nie zarazi się kolejny raz.
Ile trwa szkarlatyna?
Okres wylęgania szkarlatyny jest stosunkowo krótki 2-4 dni, a osoba chora przestaje być zaraźliwa po około 24 godzinach od rozpoczęcia kuracji antybiotykiem. Chory powinien być odizolowany od otoczenia przez ok. tydzień.
Źródło: Płonica - Leszek Szenborn, Katedra i Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu (Pediatr Dypl. 2012;16(6):22-28)
Tu się dzieje
