Oceń
Mononukleoza zakaźna - na skróty:
- Mononukleoza zakaźna przyczyny
- Mononukleoza zakaźna objawy
- Mononukleoza zakaźna badania
- Mononukleoza zakaźna leczenie
- Mononukleoza zakaźna powikłania
Mononukleoza zakaźna to ostra choroba wywoływana przez wirusa Epstein i Barr (EBV). Mononukleoza zakaźna występuje głównie u dzieci, ale zachorować mogą także dorośli i nastolatkowie.
Zakażeniu wirusem EBV ulegają niemal wszyscy ludzie, choć nie każdy ma tego świadomość, bo zakażenie może przebiegać bezobjawowo. Ponieważ zachorowania na mononukleozę zakaźną nie podlegają obowiązkowi zgłoszenia, to nie wiadomo dokładnie, ile osób choruje w ciągu każdego roku. Szacuje się jednak, że rocznie na mononukleozę mogą chorować dziesiątki tysięcy osób w Polsce.
Prawie każdy człowiek na pewnym etapie życia ulega zakażeniu wirusem Epstein Barr. Wyniki badań seroepidemiologicznych wykazały, że 90-95 proc. populacji światowej jest nim zakażona.
Przyczyny mononukleozy zakaźnej
Mononukleoza wywoływana jest przez wirus EBV, który ma zdolność do zarażania na całe życie. Co oznacza, że można być nosicielem wirusa, który uaktywni się w jakimś określonym momencie.
Źródłem zakażenia są chorzy na mononukleozę zakaźną, osoby w okresie rekonwalescencji po mononukleozie zakaźnej, przechodzący zakażenie bezobjawowo, a także nosiciele wirusów w nosogardle. Do zakażenia wirusem dochodzi przez bezpośredni kontakt z osobą chorą, rzadziej drogą kropelkową. Zakaźna jest ślina zawierająca wirus, dlatego wspólne korzystanie z jednego kubka, widelca, a nawet zabawa wspólnymi zabawkami może być potencjalnie niebezpieczne. Mononukleoza jest także nazywana „chorobą pocałunków”, bo można się nią zarazić poprzez wymianę śliny.
Zakażenie może być także przeniesione w wyniku transfuzji krwi, przeszczepu szpiku kostnego czy narządów. Takie zakażenia zwykle przebiegają ciężko i mogą zagrażać życiu, szczególnie u osób pozostających w immunosupresji.
Po przechorowaniu mononukleozy osoba zdrowa wciąż jest źródłem zakażenia. Może zarażać nawet przez kilka czy kilkanaście miesięcy i do końca życia pozostaje nosicielem wirusa, który okresowo powoduje bezobjawowe reaktywacje zakażenia, którym towarzyszy wydzielanie wirusa wraz ze śliną i innymi wydzielinami.
Okres wylęgania mononukleozy zakaźnej, czyli czas od zakażenia wirusem do wystąpienia objawów, jest dosyć długi i wynosi ok. 30-50 dni.
Objawy mononukleozy zakaźnej
Mononukleoza jest często mylona z anginą, bo objawy chorób są podobne. Zaczyna się zazwyczaj od bólu głowy, złego samopoczucia, zmęczenia i osłabienia.
Po kilku dniach pojawia się jednak wysoka gorączka, niebolesne powiększenie węzłów chłonnych – najbardziej widoczne na szyi, zapalenie gardła. Charakterystycznym dla mononukleozy objawem jest także obrzęk powiek u małych dzieci.
Często pojawiają się także wybroczynowe plamki na podniebieniu miękkim i twardym, a u dorosłych mogą pojawić się nadżerki i owrzodzenia narządów płciowych.
Tym, co odróżnia mononukleozę zakaźną od anginy, jest uogólnione powiększenie węzłów chłonnych i gorączka, która utrzymuje się przez długi czas (10-14 dni) i tylko nieznacznie obniża się po podaniu leków przeciwgorączkowych, powiększenie wątroby i śledziony, zatkany nos.
Bardzo często po podaniu antybiotyków pojawia się odropodobna, rozsiana wysypka.
Przebycie mononukleozy zakaźnej, jak i zakażenia przebiegającego bezobjawowo, uodparnia na całe życie.
Badania na mononukleozę zakaźną
W celu postawienia odpowiedniej diagnozy konieczne jest przeprowadzenie badań laboratoryjnych – morfologia krwi, aktywność aminotransferaz (enzymy wątrobowe), przeciwciała przeciw EBV, wykrywanie wirusa metodą PCR.
Leczenie mononukleozy zakaźnej
Leczenie mononukleozy zakaźnej jest głównie objawowe i nastawione na łagodzenie przebiegu choroby. Gdy wystąpią powikłania bakteryjne, głównie bakteryjne zapalenie gardła, podaje się antybiotyki. W ciężkich przypadkach, na przykład, gdy pojawia się problemy z oddychaniem, prowadzi się leczenie w szpitalu. Mononukleoza ma charakter samoograniczający się, co oznacza, że ustępuje samoistnie w ciągu 2-3 miesięcy. W czasie trwania choroby trzeba leżeć w łóżku, oszczędzać się, wypoczywać i pić dużo płynów. Można stosować leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne.
Nie ma szczepionki wytwarzającej odporność przeciw wirusowi EBV. Najlepszą metodą zapobiegania mononukleozie jest prowadzenie higienicznego trybu życia, unikanie picia ze wspólnych kubków, jedzenia wspólnymi sztućcami, unikanie kontaktu z cudzą śliną.
Powikłania mononukleozy zakaźnej
Powikłania mononukleozy występują rzadko. Zazwyczaj są to problemy z oddychaniem spowodowane powiększeniem migdałków, niedrożnością przewodów nosowych i powiększeniem węzłów chłonnych. Mogą wystąpić powikłania hematologiczne, w tym niedokrwistość i małopłytkowość. Innym powikłaniem mononukleozy zakaźnej jest zapalenie wątroby, choć rzadko przebiega z żółtaczką. W przebiegu choroby mogą również wystąpić zaburzenia neurologiczne (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i inne), a także owrzodzenia i nadżerki narządów płciowych. Sporadycznie dochodzi do znacznego powiększenia śledziony, co może prowadzić do jej pęknięcia w wyniku urazu.
Źródło: choroba-zakazna.mp.pl; podyplomie.pl
Oceń artykuł
