Zespół wstrząsu toksycznego zagraża głównie kobietom. Na czym polega?
Zespół wstrząsu toksycznego to ostra, szybko rozwijająca się choroba wynikająca z zakażenia bakteriami i wytwarzania przez nie szkodliwych toksyn atakujących organizm. TSS prowadzi do wystąpienia groźnych objawów, takich jak wysoka gorączka, wymioty, zawroty głowy. Jest przyczyną uszkodzenia narządów i ich niewydolności. Może być przyczyną śmierci człowieka.
Zespół wstrząsu toksycznego (TSS) to bardzo szybko postępująca choroba wywołana przez toksynę gronkowca złocistego (występuje najczęściej) lub paciorkowca. Zespół objawów przebiega ze wstrząsem, w którym dochodzi do niedotlenienia narządów i ich niewydolności.
W wyniku wstrząsu dochodzi do spadku ciśnienia, uszkodzenia nerek, wątroby, płuc. Zespół wstrząsu toksycznego, choć występuje rzadko, to charakteryzuje się wysoką śmiertelnością.
ZOBACZ: Gronkowiec to częsty sprawca zatruć pokarmowych i zakażeń skóry
Zespół wstrząsu toksycznego: przyczyny
Zespół wstrząsu toksycznego wywoływany jest przez jedną lub kilka toksyn gronkowca złocistego. Do rozwoju choroby dochodzi na skutek kolonizacji organizmu lub infekcji gronkowcem złocistym wytwarzającym odpowiednią toksynę. Warunkiem jest również to, że u potencjalnych chorych musi występować niski poziom przeciwciał zabezpieczających przeciwko działaniu toksyny gronkowca.
Aby zespół wstrząsu toksycznego mógł się rozwinąć, to bakterie gronkowca złocistego muszą najpierw nadmiernie się rozwinąć i wytworzyć duże ilości toksyny. Warto zatem wiedzieć, że same bakterie nie wywołują wstrząsu, do tego prowadzi wytwarzana przez nie toksyna.
Miesiączkujące kobiety, które używają tamponów, znajdują się w grupie ryzyka wstrząsu toksycznego. Mechanizmy występowania wstrząsu toksycznego nie są do końca znane, ale uważa się, że przyczyną mogą być bakterie naturalnie bytujące w pochwie kobiety, które namnażają się z powodu nasączonego krwią tamponu.
- Tampony (szczególnie odmiany superchłonne), które pozostają w pochwie przez długi czas, stwarzają dobre środowisko do namnażania się bakterii.
- Tampony mogą przyklejać się do ścian pochwy, zwłaszcza w ostatnich dniach miesiączki, gdy przepływ krwi jest niewielki, powodując drobne otarcia po ich usunięciu, do których mogą wnikać bakterie.
Zespół wstrząsu toksycznego może rozwinąć się po operacji ginekologicznej i po porodzie. Dotyczy głównie kobiet, zachorowania u mężczyzn zdarzają się sporadycznie i dotyczą głównie zakażeń skóry powodowanych przez gronkowce, zakażeń pooperacyjnych. W niektórych przypadkach nie udaje się znaleźć konkretnej przyczyny zakażenia gronkowcem.
Zespół wstrząsu toksycznego: objawy
Choroba rozwija się nagle i gwałtownie. W wyniku wstrząsu dochodzi do niewydolności wielu narządów, może dojść do zatrzymania moczu. Zespół wstrząsu toksycznego zaczyna się zwykle od gorączki, bólu mięśni, obrzęków. Szybko dochodzi jednak do rozwoju objawów wskazujących na niewydolność poszczególnych narządów.
Do objawów zespołu wstrząsu toksycznego zalicza się:
- wysypkę na całym ciele (nie występuje u wszystkich chorych);
- wysoką gorączkę;
- wymioty;
- biegunkę;
- bóle mięśni;
- bóle głowy;
- spadek ciśnienia krwi;
- nadwrażliwość na światło;
- zaczerwienie oczu;
- zatrzymanie moczu;
- zawroty głowy, splątanie, dezorientacja;
- zapalenia błon śluzowych: nosa, gardła, pochwy;
- złuszczanie się naskórka;
- zaburzenia oddychania;
- niewydolność nerek, wątroby i innych narządów;
- zaczerwienione, obrzęknięte, bolesne miejsce na skórze, będące wynikiem zakażenia tkanek miękkich, które prowadzi do wystąpienia martwiczego zapalenia powięzi oraz zapalenia mięśni.
Zespół wstrząsu toksycznego to stan zagrażający życiu. Gdy wystąpią wskazane wyżej objawy, należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe lub zgłosić się na oddział ratunkowy do szpitala.
Zespół wstrząsu toksycznego: leczenie
Każdy przypadek wstrząsu toksycznego jest sytuacją zagrażającą zdrowiu, dlatego musi być leczony w warunkach szpitalnych. Podstawą jest oczyszczenie miejsca, w którym namnożyły się bakterie i jest wytwarzana toksyna, a także dożylne podanie antybiotyków.
Leczenie polega również na wyrównaniu zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Dalsze postępowanie uzależnione jest od objawów i uszkodzenia poszczególnych narządów. Śmiertelność w przypadku wstrząsu toksycznego jest wysoka, a rokowania tym lepsze, im szybciej chory trafi do szpitala i otrzyma antybiotyk.
Źródło: mp.pl; sahealth.sa.gov.au; betterhealth.vic.gov.au
Tu się dzieje
