Katar po kąpieli w jeziorze: skąd się bierze i jak go leczyć? Warto wiedzieć
Katar po kąpieli w jeziorze utrudnia komfortowy wypoczynek podczas wakacji. Jakie są jego przyczyny? Czego należy unikać i kiedy należy iść do lekarza? Omawiamy najważniejsze kwestie.

Najbliższe tygodnie to dla wielu czas relaksu na łonie natury, między innymi nad polskimi jeziorami. Niestety, dla niektórych osób kąpiel w jeziorze wiąże się z bardzo nieprzyjemnymi objawami, takimi jak silny katar, który występuje bezpośrednio po wyjściu z wody. Czasem wywołane jest to podrażnieniem zatok, w wyniku przedostania się wody do nosa. Katar może mieć jednak podłoże alergiczne.
Wtedy towarzyszyć mu mogą również inne objawy, takie jak kichanie, opuchlizna oczu, obrzęk nosa. Może to być związane z konkretnym akwenem, dlatego ważna jest obserwacja i zapamiętanie, w jakich dokładnie okolicznościach objawy najbardziej się nasilają. U niektórych osób dolegliwości pojawiają się np. jedynie podczas kąpieli w jeziorze, a nie występują nad morzem.
Co uczula w jeziorach?
Oprócz tego, że w jeziorach występują szczególnie silne alergeny roślinne (drzewa, trawy, chwasty), które mogą być szkodliwe dla wrażliwych osób, należy pamiętać, że miejsca te mogą być też zanieczyszczone (np. nawozami z okolicznych pól). Zdarza się, że to właśnie kontakt z różnymi chemicznymi substancjami wywołuje stan zapalny i nasila nieprzyjemne objawy.
Katar po kąpieli w jeziorze należy zawsze skonsultować ze specjalistą, ponieważ nie w każdym przypadku jest on związany z alergenami. Zdarza się, że jest to katar naczynioruchowy. Chociaż objawy mogą się pokrywać, przyczyny są trochę inne. Katar naczynioruchowy pojawia się np. przy gwałtownej zmianie temperatur. Tego typu katar występuje zwykle przez cały rok, przy ekspozycji na konkretne czynniki, nie jest związany ze stanem zapalnym, a testy alergologiczne nic nie wykazują. Katar o podłożu naczynioruchowym również wymaga leczenia.
– Przyjmuje się, że w okolicach jezior występują szczególnie wysokie stężenia alergenów roślinnych, związane jest to z lokalizacją akwenów na terenie łąk, pól i lasów. Jeśli objawy ze strony nosa występują również po kąpieli w innych akwenach, „katar” może mieć podłoże naczynioruchowe, a więc niekoniecznie alergiczne – tłumaczy dr n. med. Grażyna Durska w serwisie Medycyna Praktyczna.
Katar po kąpieli w jeziorze: jakie badania wykonać?
Dokładna metoda leczenia uzależniona jest od przyczyny, która wywołuje katar. Inaczej leczy się katar alergiczny, a inaczej katar przewlekły. By to określić, należy wykonać w pierwszej kolejności testy alergiczne (obejmujące testy punktowe z alergenami powietrzno pochodnymi, testy prowokacji donosowej i/lub dospojówkowej). Lekarz może zlecić również dodatkowe badania, np. okulistyczne.
Źródło:
- W. Brzoznowsk, Standardy diagnostyczne i terapeutyczne alergicznego nieżytu nosa, Forum Medycyny Rodzinnej 2009, tom 3, nr 3, 173–180,
- Rapiejko P., Jurkiewicz D. Leczenie alergicznych nieżytów nosa. Terapia 2004; 4 (150): 24–30
- Surda P, Putala M, Siarnik P, Walker A, Bernic A, Fokkens W. Rhinitis and its impact on quality of life in swimmers. Allergy. 2018 May;73(5):1022-1031. doi: 10.1111/all.13359. Epub 2017 Dec 19. PMID: 29150854.
- Bougault V, Turmel J, Boulet LP. Effect of intense swimming training on rhinitis in high-level competitive swimmers. Clin Exp Allergy. 2010 Aug;40(8):1238-46. doi: 10.1111/j.1365-2222.2010.03551.x. Epub 2010 Jun 7. PMID: 20545706.