Alergia wziewna objawy. Jakie alergeny mogą ją wywołać?
Powszechnie uważa się, że do alergii wziewnej przyczyniają się pyłki roślin. Ale nie tylko! Lista alergenów wziewnych jest znacznie dłuższa. Dowiedz się, czym jest alergia wziewna i co może do niej prowadzić.
Nie lekceważ objawów, takich jak napady kichania, przewlekły katar, kaszel, duszność, swędzenie skóry czy łzawienie oczu. Mogą one świadczyć o alergii wziewnej. Jeśli trwają one dłużej niż 7-10 dni, skontaktuj się z alergologiem. Jeśli podejrzenie alergii (uczulenia) się potwierdzi, można zastosować leczenie, które sprawi, że alergik będzie normalnie funkcjonował, mimo otaczających go alergenów.
Alergia wziewna – czym jest?
Alergia to nieprawidłowa reakcja organizmu na zasadniczo niegroźne czynniki i substancje występujące w naszym środowisku. Niestety układ odpornościowy alergika traktuje je jako zagrożenie i uruchamia reakcje obronne, zamiast zignorować, jak to się dzieje w przypadku zdrowej osoby.
W przypadku alergii wziewnej (inhalacyjnej) alergeny dostają się do organizmu z powietrza, przez drogi oddechowe.
– Alergia na alergeny wziewne oznacza, że w nosie, gardle czy płucach dochodzi do rozwoju stanu zapalnego, który trwa latami. A powodem tego są wdychane alergeny, na które alergicy są uczuleni – tłumaczy dr n. med. Piotr Dąbrowiecki, alergolog z Kliniki Chorób Infekcyjnych i Alergologii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie, przewodniczący Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergie i POChP. I dodaje: – Przewlekłość tego stanu powoduje, że np. nieleczony kaszel czy nieżyt nosa u dziecka przeradza się w astmę oskrzelową u nastolatka. Nieleczona alergia to także zaburzenia snu powodowane np. zatkanym nosem, a w konsekwencji przewlekłe zmęczenie i trudności z koncentracją w szkole czy pracy.
Szacuje się, że alergia wziewna dotyka 30–40 proc. społeczeństwa, można więc mówić o epidemii.
Alergia wziewna – jakie alergeny ją wywołują?
W powietrzu znajduje się wiele substancji chemicznych, cząstek organicznych i mikroorganizmów, które mogą prowadzić do alergii wziewnej. Wśród nich można wymienić:
- Pyłki roślin – alergen wziewny
Ten alergen występuje sezonowo, wyłącznie w czasie kwitnienia konkretnych roślin. Teoretycznie poza sezonem pylenia alergia na pyłki nie występuje, choć czasami chory reaguje na pyłki spożyte wraz z miodem. Dr n. med. Danuta Myłek w książce "Alergie" podkreśla, że nie wszystkie pyłki uczulają: "Groźne są tylko te produkowane w olbrzymich ilościach, czyli pyłki roślin wiatropylnych, o niepozornych kwiatach, bez zapachu. Pyłki roślin o pięknych pachnących kwiatach są lepkie i ciężkie, nie unoszą się w powietrzu, nie mają więc znaczenia w alergologii, ponieważ ich nie wdychamy".
Jakie więc pyłki mają znaczenie dla alergików?
- Pyłki drzew (w lutym i w marcu – leszczyna, wierzba, olcha, a w marcu i w kwietniu – topola, brzoza, dąb, klon etc.). Pyłki drzew najczęściej wywołują katar alergiczny, alergiczne zapalenie gardła, oskrzeli, zatok, duszność, znacznie rzadziej astmę. Co więcej, pyłki drzew mogą także pogarszać stanu atopowego zapalenia skóry oraz sprzyjać wiosennym zaostrzeniom choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
- Pyłki traw – kwitną na przełomie kwietnia i maja, aż do września, ale szczyt reakcji alergicznych obserwuje się w maju, czerwcu, lipcu. To one odpowiadają za większość chorób alergicznych o charakterze sezonowym.
- Pyłki żyta – żyto zakwita na przełomie maja i czerwca. Okazuje się, że aż 83 proc. osób uczulonych na pyłki traw jest też uczulonych na pyłki żyta.
- Pyłki chwastów – najczęściej uczulają pyłki bylicy, pokrzywy, babki oraz komosy. Chwasty te kwitną od maja do końca września, ale szczyt reakcji alergicznych obserwuje się w lipcu i sierpniu.
- Pleśnie i grzyby – alergeny wziewne
Do alergenów wziewnych zalicza się także zarodniki grzybów pleśniowych. Kontakt z nimi możemy mieć przez cały rok, więc alergia ma charakter całoroczny. Są one w źle izolowanych i wentylowanych pomieszczeniach. Najchętniej rozwijają się w nieogrzewanych zimą domkach, starych i wilgotnych, ale mogą się też rozwijać pod tapetami, dywanami, za meblami, w łazienkach, piwnicach.
O jakie grzyby chodzi? Serpula lcrymanas, Aspergillus, Mucor, Fusarium, Penicillum, Alternaria.
Pleśń może się też pojawić w nieczyszczonych zbyt często lodówkach, a także tam, gdzie nie dba się o usuwanie resztek pożywienia. Grzyby mogą być też obecne w wielu produktach spożywczych: w orzechach, suszonych owocach, sokach owocowych, na warzywach.
Grzyby pleśniowe mogą sezonowo wywoływać reakcje alergiczne. Ich zarodniki unoszą się w powietrzu na wiosnę, gdy przyroda budzi się do życia, oraz jesienią, gdy gniją rośliny i spadające liście.
Alergia na pleśń i grzyby najczęściej wywołuje zapalenie śluzówek nosa powodujące niedrożność, polipy nosa i zatok, zapalenie zatok i astmę. Mogą jednak pojawić się, jak przy innych alergenach, również objawy ze strony skóry, przewodu pokarmowego oraz innych narządów.
- Sierść zwierząt – alergen wziewny
Sierść zwierząt to również może być alergen wziewny. Najsilniejszy alergen zwierzęcy znajduje się w naskórku i sierści konia. Obserwuje się również alergię na sierść kotów i psów, a także innych zwierząt domowych, np. chomików, świnek morskich, myszek. Zdarza się też uczulenie na wełnę owczą, pierze, sierść królików.
Alergia wywołana sierścią zwierząt może wywołać zapalenie gardła i oskrzeli, świąd skóry, drapanie w gardle, kaszel, wysiew pokrzywki i napad duszności.
- Mąka – alergen wziewny
Mąka często wywołuje reakcje alergiczne u osób obciążonych skazą atopową.
- Roztocza kurzu domowego – alergen wziewny
Roztocza kurzu domowego są przyczyną problemów u połowy pacjentów z alergią wziewną. Jest to też najczęstszy alergen wywołujący astmę oskrzelową.
– Wiosna kojarzy się z sezonową alergią na pyłki drzew. Nie można jednak zapominać, że dokuczają nam też alergeny całoroczne. Aby upewnić się, które nas dotyczą, warto zastanowić się, czy objawy, takie jak zatkany nos, trudności z oddychaniem, problemy ze spojówkami, chrypka czy kaszel pojawiają się, gdy wychodzimy z mieszkania, czy przeciwnie – gdy do niego wracamy – tłumaczy dr n. med. Piotr Dąbrowiecki. I dodaje: – Jeśli odczuwamy je w domu, to prawdopodobnie chodzi o uczulenie na roztocza kurzu domowego, zarodniki grzybów pleśniowych czy alergeny pochodzące od mieszkających z nami zwierząt.
Źródło: "Alergie" dr n. med. Danuta Myłek, WAB/ materiały przygotowane przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia w ramach kampanii Nie lekceważ alergii!, marzec 2021
Tu się dzieje
