Oceń
- Co to jest alergen?
- Które pokarmy uczulają najczęściej?
- Co robić, jeśli podejrzewasz u siebie objawy alergii po spożyciu pokarmu?
Nawet 1/3 ludzi uważa, że ma uczulenie na określone pokarmy, ale, jak przekonują lekarze, w większości przypadków badania tego nie potwierdzają. Prawdziwa alergia pokarmowa występuje u 4-8 proc. dzieci i u zaledwie 2-4 proc. dorosłych i zwykle pojawia się już w dzieciństwie (choć z wiekiem może się zmieniać – z niektórych uczuleń się wyrasta). Jeśli po zjedzeniu jakichś pokarmów czujemy się źle, zawsze warto sprawdzić, dlaczego tak się dzieje – najlepiej skonsultować się z lekarzem. Nie zawsze bowiem musi to być alergia. Warto jednak pamiętać, że alergia pokarmowa ma podłoże dziedziczne – jeśli więc pochodzimy z rodziny, w której ktoś cierpiał na choroby alergiczne, jest większe prawdopodobieństwo, że także my możemy je mieć. A wtedy rzeczywiście warto zwrócić uwagę na dolegliwości po spożyciu pokarmów, które uczulają najczęściej.
Co to jest alergen?
Alergeny to substancje zawarte w żywności, które są odpowiedzialne za reakcję alergiczną. Alergenami są zazwyczaj białka wchodzące w skład komórek roślin lub zwierząt albo elementy substancji, takich jak niektóre leki czy lateks. Ich spożycie powoduje, że w organizmie chorego podnosi się poziom przeciwciał IgE skierowanych przeciwko określonemu składnikowi pokarmu i pojawiają się objawy alergii. Alergia pokarmowa natomiast to zespół powtarzalnych objawów występujących u podatnych na nią ludzi po spożyciu pokarmu (niekiedy w śladowej ilości), który u osób zdrowych nie wywołuje żadnych dolegliwości. Objawami alergii mogą być m.in.:
- nudności
- wymioty
- kurczowy ból brzucha
- biegunka
- obrzęk jamy ustnej
- duszność
- atopowe zapalenie skóry
- wstrząs anafilaktyczny.
U niektórych dzieci z alergią pokarmową objawami uczulenia mogą też być nawracające zakażenia dróg oddechowych, rozdrażnienie, kłopoty ze snem. Warto pamiętać, że objawy alergii na jeden produkt mogą być odmienne u różnych chorych – rodzaj objawu to sprawa indywidualna.
Które pokarmy uczulają najczęściej?
Najczęstsze alergeny pokarmowe uczulające dzieci to mleko krowie oraz jajka i gluten. Natomiast dorosłych uczulają zazwyczaj: ryby i owoce morza, orzechy, seler, pomidor, przyprawy, zboża. Do częstych alergenów zaliczana jest też soja i cytrusy.
1. Białka mleka krowiego
Alergia na mleko krowie w dużo większym stopniu niż uczulenie na inne pokarmy zależy od wieku. Mleko krowie jest bowiem najczęstszą przyczyna alergii u dzieci w pierwszych kilkunastu miesiącach życia – z biegiem czasu jednak dzieci początkowo nadwrażliwe na mleko zaczynają tolerować je coraz lepiej. Tylko u mniej niż 10 proc. z nich alergia na mleko krowie utrzymuje się w dorosłości i jest wtedy zdecydowanie łagodniejsza, a do jej wywołania niezbędna jest większa ilość mleka. Najczęstszymi objawami alergii na mleko są objawy skórne i ze strony przewodu pokarmowego.
2. Białka jaja
Białko jaja powoduje niekiedy bardzo burzliwe reakcje, może też uczulać na odległość (wcale nie trzeba go jeść). Nadwrażliwość na białko jaja kurzego najczęściej zdarza się u małych dzieci, choć rozpoznaje się ją zwykle później niż nadwrażliwość na mleko. Ujawnia się czasami już po pierwszym spożyciu jajka u niemowląt, które uczuliły się śladowymi ilościami tego alergenu, obecnymi w mleku mamy. Objawami alergii na białko jajka są wymioty, ból brzucha, pokrzywka. Białko jaja kurzego może zaostrzać atopowe zapalenie skóry i powodować świąd także u dorosłych, a także groźny wstrząs anafilaktyczny (u dzieci prawie nigdy nie jest on śmiertelny).
3. Białko zbóż (gluten)
Ze wszystkich gatunków zbóż pszenica alergizuje najczęściej – uważa się ją za trzeci najczęstszy alergen pokarmowy u dzieci. Objawy alergii może też wywoływać żyto i jęczmień. Objawem alergii na pszenicę u dzieci prawie zawsze jest atopowe zapalenie skóry. Gluten zawarty w zbożach może być nie tylko alergenem pokarmowym, ale także wziewnym – choroby oddechowe spowodowane uczuleniem na pszenicę występują głównie u młynarzy i piekarzy.
4. Ryby i owoce morza
Na odległość ryby uczulają częściej od innych produktów, w tym także jajek. Najbardziej niebezpieczne jest jednak to, że spożywanie ryb lub kontakt z nimi (wcale nie trzeba ich jeść) bardzo często wywołuje u wstrząs anafilaktyczny osób na nie uczulonych. Chorzy mają zwykle alergię jednocześnie na wiele gatunków ryb – szczególnie często alergizuje dorsz (niekiedy nawet para unosząca się nad gotowaną rybą), śledź, tuńczyk i węgorz. Objawem alergii na ryby może być zaostrzenie zmian skórnych czy dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, a także duszność obrzęku naczynioruchowy. Alergia na ryby jest badzo groźna, bo może powodować wstrząs anafilaktyczny.
5. Orzechy
Spośród orzechów najgroźniejsze dla alergików są orzeszki ziemne. Zarówno same orzechy, jak i masło arachidowe są bardzo silnymi alergenami pokarmowymi, natomiast olej arachidowy nie zawiera białek i nie uczula. Alergia na orzeszki ziemne jest dość częsta – część chorych uczula się już w życiu płodowym, inni antygenami obecnymi w mleku matki. Objawów uczulenia jest bardzo dużo, ale najważniejszy, bo najgroźniejszy jest wstrząs anafilaktyczny, który w przypadku orzeszków często prowadzi do zgonu. Częstym objawem uczulenia jest też pokrzywka kontaktowa i obrzęk górnych dróg oddechowych, biegunka, wymioty, świąd. Czas od spożycia orzeszków do wystąpienia reakcji waha się od kilku minut do kilku godzin.
6. Pomidory
Na pomidory stosunkowo często uczulone są osoby zawodowo przygotowujące kanapki oraz sprzedawcy żywności. Objawem uczulenia często jest wyprysk kontaktowy, który występuje po dotykaniu owocu, ale częściej po kontakcie z liśćmi lub łodygą rośliny. Związki wywołujące zmiany chorobowe nie zostały dotąd zidentyfikowane. Po spożyciu pomidora nasilone objawy alergii występują zupełnie sporadycznie.
7. Seler
Seler szczególnie często alergizuje osoby z katarem siennym (wywołują go pyłki roślin). Objawami alergii na to warzywo może być rumień, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, duszność, katar. Czasem pojawiają się słabe reakcje anafilaktyczne oraz obrzęk krtani. Objawy trwają zwykle dość krótko. Seler spożywany przed wysiłkiem może natomiast spowodować reakcję anafilaktyczną.
8. Przyprawy
Przyprawy w przypadku których ryzyko wystąpienia alergii jest bardzo wysokie, to: anyż, curry, czosnek, kolendra, oregano, papryka ostra (w proszku), pieprz kajeński, pieprz zielony, ziarna kopru włoskiego. Rzadziej natomiast uczula bazylia, cynamon, jagody jałowca, kminek, papryka słodka (w proszku), pieprz czarny, gorczyca i zioła prowansalskie. Mogą one powodować reakcje alergiczne pod postacią skórną, pokarmową lub wziewną. Unikanie alergizujących przypraw może być bardzo trudne, bo zioła i przyprawy są składnikiem bardzo wielu potraw i produktów, o czym wcale nie musimy wiedzieć. Także wiele leków i suplementów diety sprzedawanych w aptekach może mieć składzie zioła potencjalnie alergizujące.
Co robić, jeśli podejrzewasz u siebie objawy alergii po spożyciu pokarmu?
Jeśli w czasie jedzenia lub po spożyciu określonego pokarmu występują takie objawy, jak:
- dzwonienie w uszach
- uczucie silnego osłabienia lub gorąca
- mrowienie lub świąd skóry
- bóle brzucha
natychmiast należy przestać jeść ten produkt. Objawy te mogą zwiastować pojawienie się zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego. Należy wtedy wezwać pogotowie ratunkowe (tel. 112).
Osoby, które wcześniej przeszły już wstrząs anafilaktyczny, najpewniej mają przy sobie ampułkostrzykawkę z adrenaliną – należy ją wtedy sobie podać.
Źródło: mp.pl
Oceń artykuł
Tu się dzieje
