Witamina E, czyli witamina młodości i płodności

Witamina E to tak naprawdę grupa związków, w których skład wchodzą tokoferole oraz tokotrienole. Do grupy tokoferoli zalicza się: alfa-, beta-, gamma- i deltatokoferol, spośród których alfa-tokoferol wykazuje największa aktywność. Witamina E jest nazywana również witaminą młodości, dlatego, że zwalcza wolne rodniki i opóźnia proces starzenia się skóry, a także witaminą miłości (płodności), ponieważ wpływa na płodność.

Witamina E - na skróty:

• Witamina E norma (dzienne zapotrzebowanie)
• Witamina E dlaczego jest nam potrzebna
• Witamina E niedobór objawy
• Witamina E nadmiar objawy
• Witamina żródła

Witamina E – ile jej potrzebujemy (normy)?

Witamina E rozpuszcza się w tłuszczach. W organizmie znajduje się około 20 mg tej witaminy, z czego większość kumuluje się w tkance tłuszczowej i nadnerczach.
Zapotrzebowanie na witaminę E jest zróżnicowane i zależy m.in. od wieku, płci i stanu zdrowia. Wzrasta wraz ze zwiększeniem udziału w diecie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Przyjmuje się, iż na każdy gram tych kwasów, powinno przypadać przynajmniej 0,4 mg alfa-tokoferolu.
Zalecane dzienne spożycie to średnio 10 mg dla osoby dorosłej (według norma Instytutu Żywienia i Żywności). Znacznie mniej witaminy E potrzebują dzieci (5 mg dziennie), a więcej osoby starsze po 75. roku życia (nawet 30 mg dziennie).
W swojej książce "Suplementy diety. Jak nie stać się pacjentem" prof. Iwona Wawer napisała: "Witamina E jest dobrze tolerowana przez organizm człowieka. Dawki od 200 do 600 mg dziennie nie powodują toksyczności u dorosłych. Podawanie nawet 1000 mg dziennie lub do 600 mg/ kg masy ciała przez 5 miesięcy nie dawało efektów toksycznych, występowały jedynie objawy niedyspozycji, takie jak: bóle głowy, zmęczenie, senność, osłabienie mięśni, podwójne widzenie oraz zaburzenia jelitowe".

Zobacz także

Witamina A to budulec organizmu. Gdy jej brakuje, ciało mizernieje

Jakie witaminy i minerały wypłukuje z organizmu alkohol?

Witamina E – jakie pełni funkcje w organizmie człowieka?

1. Witamina E ma właściwości przeciwutleniające, wykorzystywana jest więc do ochrony innych witamin, np. witaminy A.
2. Stosuje się ją w leczeniu tkanki łącznej.
3. Jest jednym z czynników rozszerzających naczynia i hamujących krzepnięcie krwi, ponieważ rozpuszcza skrzepy.
4. Hamuje procesy starzenia się w komórkach.
5. Witamina E łagodzi skurcze łydek, a pomaga poprawić wydolność mięśni.
6. Witamina ta jest czynnikiem przeciwmiażdżycowym, a tym samym zmniejsza ryzyko choroby serca.
7. Witamina E jest bardzo silnym utleniaczem, który chroni przed stresem antyoksydacyjnym i uszkodzeniem komórek, wywołanym przez reaktywne formy tlenu.
8. Uczestniczy w ekspresji genów i przekazywaniu sygnałów nerwowych.
9. Witamina E wspomaga również czerwone krwinki ‒ wzmacnia ścianę naczyń krwionośnych, chroni je przed rozpadem oraz wspomaga transport składników odżywczych i tlenu.
10. Wspomaga produkcję nasienia męskiego.
11. Wspiera prawidłowy rozwój płodu oraz bezproblemowy przebieg ciąży.
12. Zapobiega rozwojowi nowotworów, np. raka wątroby czy raka prostaty (ale – co ważne – nadmiar tej witaminy w organizmie może wywołać efekt odwrotny).
13. Obniża stężenie złego cholesterolu w organizmie.
14. Powinni ją przyjmować ją również cukrzycy, ponieważ zwiększa skuteczność insuliny i tym samym efektywniej stabilizuje poziom cukru we krwi.
15. Wspomaga prawidłowy wzrok.
16. Witamina E zwalcza wolne rodniki i opóźnia proces starzenia się skóry. Dzięki temu jest ona znacznie bardziej elastyczna i wygląda młodziej.

Czy niedobór witaminy E jest niebezpieczny?

Niedobory witaminy E są bardzo rzadko spotykane. Niektóre schorzenia mogą jednak powodować awitaminozę. Dotyczy to przede wszystkim osób z zaburzeniami wchłaniania się tłuszczu, celiakią oraz mukowiscydozą.
Najczęstsze objawy niedoboru witaminy E to:

• zmęczenie, rozdrażnienie,
• osłabienie koncentracji,
• anemia,
• przedwczesne starzenie się oraz rogowacenie skóry,
• zaburzenia funkcjonowania mięśni oraz ich znaczne osłabienie,
• pogorszenie się wzorku,
• zaburzenia płodności,
• dłuższe gojenie się ran,
• wypadanie włosów,
• pogorszenie stanu zębów i kości,
• zwiększone ryzyko chorób układu krążenia.

U dzieci urodzonych przedwcześnie niedobór witaminy E objawiać się może anemią hemolityczną, spowodowaną zwiększeniem kruchości błon erytrocytów.

Zobacz także

Żywność wzbogacona: w czym przemycane są witaminy i minerały [Galeria]

Jak rozpoznać niedobór witaminy D? 11 niepokojących sygnałów

Jakie są objawy nadmiaru witaminy E?

Zazwyczaj nadmiar witaminy E jest jednak wydalany. Trudno ją przedawkować, uważać powinny jedynie osoby, które przyjmują suplementy diety, a także osoby palące papierosy (w ich przypadku skutkiem działania prooksydacyjnego ryzyko raka płuc wzrosło zamiast zmaleć).
Z groźnymi skutkami nadmiaru witaminy E w organizmie mamy do czynienia tylko wtedy kiedy przez dłuższy czas przyjmujemy dawkę większą niż 1000 mg na dobę.
Objawy nadmiaru to:

• zmęczenie,
• osłabienie mięśni,
• bóle głowy,
• zaburzenia jelitowe,
• zaburzenia wzorku.

Na nadmiar witaminy E powinny uważać również kobiety w ciąży. Badania wykazują, że może on źle wpływać na rozwój płodu.

Witamina E – w jakich produktach jest jej najwięcej?

Witamina E występuje głównie w produktach roślinnych. Największą zawartość mają:

• orzechy laskowe (około 38 mg/100 g),
• pestki dyni (około 26 mg),
• nasiona słonecznika (okoo 27 mg),
• migdały (ok. 24 mg/100g),
• margaryna (9-27 mg/100 g),
• natka pietruszki (około 3 mg/100 g),
• papryka (około 3 mg/100 g),
• orzechy włoskie (2,6 mg/100 g),
• szpinak (1,88 mg/100 g),
• czarne jagody (około 2 mg/100 g),
• oleje roślinne (1,4-1,5 mg/100 g).

Poza tym witaminę tę można znaleźć również w: kiełkach pszenicy, sałacie, kukurydzy, wątrobie, oliwie z oliwek, oliwkach, sezamie, awokado, roślinach strączkowych.
Niestety witamina E łatwo ulega zniszczeniu w procesach przetwarzania żywności.

Zobacz także

Szkorbut wraca - sprawdź, jakie są objawy tej choroby

Niacyna, czyli witamina B3: działa na mózg, hormony, skórę

Źródło:

• prof. Iwona Wawer, Suplementy diety. Jak nie zostać pacjentem?, Wydawnictwo Wektor 2009 r.
• o. Teodor Książkiewicz, Ziołolecznictwo Ojców Bonifratów, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2018 r.
• Normy żywienia dla populacji polskiej, praca zbiorowa pod redakcją naukową prof. dr n. med. Mirosława Jarosza, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012 r.