Oceń
Witamina E to tak naprawdę grupa związków, w których skład wchodzą tokoferole oraz tokotrienole. Do grupy tokoferoli zalicza się: alfa-, beta-, gamma- i deltatokoferol, spośród których alfa-tokoferol wykazuje największa aktywność. Witamina E jest nazywana również witaminą młodości, dlatego, że zwalcza wolne rodniki i opóźnia proces starzenia się skóry, a także witaminą miłości (płodności), ponieważ wpływa na płodność.
Witamina E - na skróty:
- Witamina E norma (dzienne zapotrzebowanie)
- Witamina E dlaczego jest nam potrzebna
- Witamina E niedobór objawy
- Witamina E nadmiar objawy
- Witamina żródła
Witamina E – ile jej potrzebujemy (normy)?
Witamina E rozpuszcza się w tłuszczach. W organizmie znajduje się około 20 mg tej witaminy, z czego większość kumuluje się w tkance tłuszczowej i nadnerczach.
Zapotrzebowanie na witaminę E jest zróżnicowane i zależy m.in. od wieku, płci i stanu zdrowia. Wzrasta wraz ze zwiększeniem udziału w diecie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Przyjmuje się, iż na każdy gram tych kwasów, powinno przypadać przynajmniej 0,4 mg alfa-tokoferolu.
Zalecane dzienne spożycie to średnio 10 mg dla osoby dorosłej (według norma Instytutu Żywienia i Żywności). Znacznie mniej witaminy E potrzebują dzieci (5 mg dziennie), a więcej osoby starsze po 75. roku życia (nawet 30 mg dziennie).
W swojej książce "Suplementy diety. Jak nie stać się pacjentem" prof. Iwona Wawer napisała: "Witamina E jest dobrze tolerowana przez organizm człowieka. Dawki od 200 do 600 mg dziennie nie powodują toksyczności u dorosłych. Podawanie nawet 1000 mg dziennie lub do 600 mg/ kg masy ciała przez 5 miesięcy nie dawało efektów toksycznych, występowały jedynie objawy niedyspozycji, takie jak: bóle głowy, zmęczenie, senność, osłabienie mięśni, podwójne widzenie oraz zaburzenia jelitowe".
Witamina E – jakie pełni funkcje w organizmie człowieka?
- Witamina E ma właściwości przeciwutleniające, wykorzystywana jest więc do ochrony innych witamin, np. witaminy A.
- Stosuje się ją w leczeniu tkanki łącznej.
- Jest jednym z czynników rozszerzających naczynia i hamujących krzepnięcie krwi, ponieważ rozpuszcza skrzepy.
- Hamuje procesy starzenia się w komórkach.
- Witamina E łagodzi skurcze łydek, a pomaga poprawić wydolność mięśni.
- Witamina ta jest czynnikiem przeciwmiażdżycowym, a tym samym zmniejsza ryzyko choroby serca.
- Witamina E jest bardzo silnym utleniaczem, który chroni przed stresem antyoksydacyjnym i uszkodzeniem komórek, wywołanym przez reaktywne formy tlenu.
- Uczestniczy w ekspresji genów i przekazywaniu sygnałów nerwowych.
- Witamina E wspomaga również czerwone krwinki ‒ wzmacnia ścianę naczyń krwionośnych, chroni je przed rozpadem oraz wspomaga transport składników odżywczych i tlenu.
- Wspomaga produkcję nasienia męskiego.
- Wspiera prawidłowy rozwój płodu oraz bezproblemowy przebieg ciąży.
- Zapobiega rozwojowi nowotworów, np. raka wątroby czy raka prostaty (ale – co ważne – nadmiar tej witaminy w organizmie może wywołać efekt odwrotny).
- Obniża stężenie złego cholesterolu w organizmie.
- Powinni ją przyjmować ją również cukrzycy, ponieważ zwiększa skuteczność insuliny i tym samym efektywniej stabilizuje poziom cukru we krwi.
- Wspomaga prawidłowy wzrok.
- Witamina E zwalcza wolne rodniki i opóźnia proces starzenia się skóry. Dzięki temu jest ona znacznie bardziej elastyczna i wygląda młodziej.
Czy niedobór witaminy E jest niebezpieczny?
Niedobory witaminy E są bardzo rzadko spotykane. Niektóre schorzenia mogą jednak powodować awitaminozę. Dotyczy to przede wszystkim osób z zaburzeniami wchłaniania się tłuszczu, celiakią oraz mukowiscydozą.
Najczęstsze objawy niedoboru witaminy E to:
- zmęczenie, rozdrażnienie,
- osłabienie koncentracji,
- anemia,
- przedwczesne starzenie się oraz rogowacenie skóry,
- zaburzenia funkcjonowania mięśni oraz ich znaczne osłabienie,
- pogorszenie się wzorku,
- zaburzenia płodności,
- dłuższe gojenie się ran,
- wypadanie włosów,
- pogorszenie stanu zębów i kości,
- zwiększone ryzyko chorób układu krążenia.
U dzieci urodzonych przedwcześnie niedobór witaminy E objawiać się może anemią hemolityczną, spowodowaną zwiększeniem kruchości błon erytrocytów.
Jakie są objawy nadmiaru witaminy E?
Zazwyczaj nadmiar witaminy E jest jednak wydalany. Trudno ją przedawkować, uważać powinny jedynie osoby, które przyjmują suplementy diety, a także osoby palące papierosy (w ich przypadku skutkiem działania prooksydacyjnego ryzyko raka płuc wzrosło zamiast zmaleć).
Z groźnymi skutkami nadmiaru witaminy E w organizmie mamy do czynienia tylko wtedy kiedy przez dłuższy czas przyjmujemy dawkę większą niż 1000 mg na dobę.
Objawy nadmiaru to:
- zmęczenie,
- osłabienie mięśni,
- bóle głowy,
- zaburzenia jelitowe,
- zaburzenia wzorku.
Na nadmiar witaminy E powinny uważać również kobiety w ciąży. Badania wykazują, że może on źle wpływać na rozwój płodu.
Witamina E – w jakich produktach jest jej najwięcej?
Witamina E występuje głównie w produktach roślinnych. Największą zawartość mają:
- orzechy laskowe (około 38 mg/100 g),
- pestki dyni (około 26 mg),
- nasiona słonecznika (okoo 27 mg),
- migdały (ok. 24 mg/100g),
- margaryna (9-27 mg/100 g),
- natka pietruszki (około 3 mg/100 g),
- papryka (około 3 mg/100 g),
- orzechy włoskie (2,6 mg/100 g),
- szpinak (1,88 mg/100 g),
- czarne jagody (około 2 mg/100 g),
- oleje roślinne (1,4-1,5 mg/100 g).
Poza tym witaminę tę można znaleźć również w: kiełkach pszenicy, sałacie, kukurydzy, wątrobie, oliwie z oliwek, oliwkach, sezamie, awokado, roślinach strączkowych.
Niestety witamina E łatwo ulega zniszczeniu w procesach przetwarzania żywności.
Źródło:
- prof. Iwona Wawer, Suplementy diety. Jak nie zostać pacjentem?, Wydawnictwo Wektor 2009 r.
- o. Teodor Książkiewicz, Ziołolecznictwo Ojców Bonifratów, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2018 r.
- Normy żywienia dla populacji polskiej, praca zbiorowa pod redakcją naukową prof. dr n. med. Mirosława Jarosza, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012 r.
Oceń artykuł
