Selen – na niedobór tego pierwiastka wrażliwsi są mężczyźni

Monika Karbarczyk

28.02.2020

Aktualizacja: 31.03.2020 07:49

Selen: normy, objawy niedoboru i nadmiaru, źródła selenu

Oceń

Po co nam selen? Jakie są normy dla mężczyzn, a jakie dla kobiet? Jakie są objawy niedoboru selenu, a jakie nadmiaru selenu? W jakich produktach jest najwięcej selenu? Kiedy warto zrobić badanie na poziom selenu w organizmie?

W wysokich dawkach jest toksyczny, ale w małych ilościach jest niezbędny organizmowi. SELEN to ważny pierwiastek śladowy, antykancerogen. Uznaje się, że jest on potrzebniejszy mężczyznom niż kobietom, bo gromadzi się w jądrach i częściach przewodów nasiennych przylegających do prostaty. Stąd w suplementacji tego składnika u mężczyzn trzeba uwzględnić ich większe zapotrzebowanie.

Selen – dzienne zapotrzebowanie

Dzienne zapotrzebowanie na selen w Polsce określa się na poziomie:

55 µg dla kobiet,
70 µg dla mężczyzn.

Przy czym jednorazowa dawka tego składnika nie powinna być większa niż 200 µg. Dawka toksyczna to 600-700 µg. Z powodu przedawkowania selenu mogą pojawić się:

biegunka,
wypadanie włosów,
nerwowość,
swędzenie skóry,
metaliczny smak w ustach,
nudności lub wymioty,
osłabienie lub zmęczenie,
czosnkowy zapach potu i oddechu,
słabe paznokcie.

Natomiast niedobór selenu może prowadzić do:

zaburzeń tworzenia paznokci,
osłabienia mięśni,
zaburzeń pracy serca (większe ryzyko zawału serca oraz stanów przedzawałowych),
problemów z płodnością,
niedoczynności tarczycy,
tycia (z powodu złego metabolizmu tłuszczów).

Selen – badanie poziomu pierwiastka w organizmie

Badanie na określenie poziomu selenu w organizmie wykonuje się krwi żylnej. Czas oczekiwania na wyniki to kilka dni. Nie trzeba się wcześniej do tego badania przygotowywać.

Kiedy warto wykonać badanie na poziom selenu w organizmie? Na pewno przed planowaną suplementacją, w przypadku podejrzenia choroby spowodowanej niedoborem selenu (choroba Keshan, choroba Keshin-Beck, RZS, choroba niedokrwienna serca, choroby tarczycy, RZS, depresja)

Selen – jakie ma właściwości zdrowotne?

Selen jest niezbędny do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Jego związki pełnią funkcję katalizatorów w biochemicznych reakcjach. Jest on wchłaniany w przewodzie pokarmowym i rozprowadzany do tkanek przez erytrocyty krwi.

Selen współdziała z witaminą E i opóźnia proces starzenia się tkanek. Wpływa również na elastyczność tkanek, łagodzi dolegliwości związane z okresem przekwitania. Jest niezbędny do syntezy hormonów produkowanych przez tarczycę, podobnie jak jod.

Selen niszczy niektóre kancerogeny, tym samym chroni przed niektórymi rodzajami nowotworów, np. raka prostaty. Co ciekawe, u mężczyzn zaobserwowano zależność pomiędzy stężeniem selenu w ich paznokciach a umieralnością z powodu raka. Im poziom selenu jest mniejszy, tym wyższe ryzyko raka.

Amerykańska instytucja Food and Drug Administration (FDA) doceniła rolę selenu w profilaktyce nowotworów i zezwoliła producentom selenowych suplementów na podanie wskazań zdrowotnych informujących, że suplementacja może zmniejszyć ryzyko pewnych rodzajów raka, np. prostaty, przewodu pokarmowego, trzustki, wątroby, płuc.

Prof. Iwona Wawer w swojej książce "Suplementy dla Ciebie. Jak nie stać się pacjentem" napisała: Aby zbadać wpływ jego niedoborów oraz skutki suplementacji, przeprowadzono kilkaset badań epidemiologicznych. Okazało się, że podawanie selenu:

zmniejsza ryzyko zawału serca oraz ryzyko niektórych rodzajów raka,
wpływa na działanie systemu immunologicznego,
zmniejsza bóle reumatyczne i zwiększa ruchliwość stawów objętych stanem zapalnym,
poprawia komfort życia mężczyzn z powiększonym gruczołem krokowym (prostatą),
polepsza jakość spermy i ruchliwość plemników,
działa przeciwwirusowo (m.in. hamuję progresję wirusa HIV),
działa przeciwdepresyjnie.

Selen wchodzi w skład suplementów diety dedykowanych mężczyznom, którzy mają problemy z płodnością.