Co czuje człowiek u kresu życia? 2 częste postawy psychologiczne

Starość to bardzo trudny moment życia. Wiąże się ze zmianami, do których ciężko się przystosować: przejście na emeryturę, śmierć bliskich, problemy zdrowotne. U osób po 60 roku życia zmniejsza się fizyczna wydolność organizmu. Nawet proste czynności wymagają ogromnego wysiłku. Osoby starsze często zmagają się z zaburzeniami o podłożu psychicznym. Depresja starcza może objawiać się m.in. brakiem apetytu, zobojętnieniem, brakiem troski o siebie. Kolejnym zagrożeniem jest otępienie, które najczęściej przybiera formę Alzheimera.

Każda faza życia, oprócz starości, ma pewną perspektywę kolejnych faz. Dla osób starszych następnym naturalnym etapem jest po prostu śmierć. Choć w ciągu życia sama myśl o śmierci jest przerażająca, badania wskazują, że starsi ludzie czują znacznie mniejszy lęk przed śmiercią niż np. osoby w średnim wieku. W okresie starości człowiek musi uporać się  z bilansem życia. Według Erika Eriksona znanego amerykańskiego psychoanalityka i psychologa rozwoju człowieka najczęściej osoby starsze przyjmują dwie opozycyjne postawy.

Człowiek u kresu drogi: od czego zależy to, jak oceniamy swoje życie?

Jak wskazuje E.Erikson, osoby starsze muszą zmierzyć się z kryzysem związanym z ostatecznym podsumowaniem. Możliwości najczęściej są dwie:

• integralność ego – następuje wtedy, gdy jednostka odczuwa zadowolenie z własnego życia; ocenia je jako ważne i sensowne.
• rozpacz – pojawia się, gdy dana osoba, patrząc wstecz, negatywnie ocenia wydarzenia i działania, które złożyły się na jej biografię.

To, jak oceniamy swoje życie, nie ma związku z wiekiem. Znaczenie ma stan zdrowia, aktualna sytuacja życiowa, czynniki emocjonalne. By bilans życiowy był dodatni, najważniejsze jest poczucie wewnętrznego ładu, które rzutuje na całe samopoczucie. Wiedza ta często wykorzystywana jest w psychoterapii starszych osób, której celem jest uporządkowanie przeszłości.

Zobacz także

Co się dzieje po śmierci? Mężczyzna opisuje: "To przerażające doświadczenie"

Co mówimy przed śmiercią? Pielęgniarka z hospicjum zdradza ostatnie słowa chorych

Źródło: M. Kielar-Turska,  Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki, (red. nauk.) J. Strelau tom 1, wyd. GWP, Gdańsk 2008