Oceń
Hematokryt (HT, HCT) określa stosunek objętości erytrocytów (krwinek czerwonych) do objętości pełnej krwi, w uproszczeniu: ile procent krwi zajmują czerwone krwinki. To jeden z parametrów oznaczanych w standardowym badaniu krwi, morfologii.
Hematokryt wyrażany jest w procentach lub ułamkach (tzw. frakcja objętości). Jeżeli zawartość hematokrytu wynosi 30 proc., oznacza to, że na 100 ml krwi 30 proc. elementów morfotycznych to erytrocyty. Parametr ten jest niezwykle ważny w diagnozowaniu i monitorowaniu przebiegu chorób, które mają wpływ na zmianę ilości czerwonych krwinek.
Normy hematokrytu w zależności od płci:
Kobiety
- Jednostki tradycyjne 37-47%
- Jednostki układu SI 0,37-0,47
Mężczyźni
- Jednostki tradycyjne 42-52%
- Jednostki układu SI 0,42-0,52
Wyjątkowo wysokie wartości hematokrytu występują fizjologicznie u noworodków. W pierwszych dniach życia parametr ten może sięgać nawet 60%.
Nieprawidłowe wyniki hematokrytu, zarówno zbyt niskie, jak i zbyt wysokie, mogą świadczyć toczącym się procesie chorobowym. Wynik nieprawidłowy nie przesadza jednak o stanie zdrowia. Badanie krwi powtarza się i wdraża dodatkową diagnostykę.
ZOBACZ: Erytrocyty poniżej i powyżej normy. Funkcje czerwonych krwinek
Hematokryt powyżej normy
Hematokryt wzrasta, gdy krew jest zagęszczona. Podwyższony hematokryt może być spowodowany zwiększeniem liczby krwinek czerwonych w chorobach rozrostowych krwi, w tym w czerwienicy prawdziwej lub wtórnie w wyniku przebywania na dużych wysokościach, a także w chorobach układu oddechowego, serca, nerek, w wyniku których dochodzi do niedotlenienia i nadprodukcji czerwonych krwinek.
Najczęstszą przyczyną wzrostu hematokrytu jest odwodnienie, co jest rezultatem zmniejszenia objętości osocza. Odwodnienie organizmu może być efektem wymiotów, biegunki, nadmiernej utraty wody z potem, choroby oparzeniowej. Podwyższony hematokryt obserwuje się także u nałogowych palaczy tytoniu.
Gdy hematokryt jest bardzo wysoki, można podejrzewać chorobę nowotworową nerek, ponieważ niektóre nowotwory nerki produkują erytropoetynę; jest to hormon, który pobudza produkcję erytrocytów przez szpik kostny.
ZOBACZ: Odwodnienie może być śmiertelnie groźne. Jak rozpoznać objawy odwodnienia organizmu?
Hematokryt poniżej normy
Hematokryt maleje, gdy krew jest rzadka. Zmniejszony hematokryt świadczy często o niedokrwistości, czyli zmniejszeniu ilości erytrocytów. Hematokryt poniżej normy może być także wynikiem zwiększenia objętości osocza na przykład w drugiej połowie ciąży lub w przewodnieniu.
Niski hematokryt wiąże się z ryzykiem:
- niedokrwistości;
- niedoboru żelaza, kwasu foliowego;
- krwawienia z przewodu pokarmowego;
- zaburzeń pracy szpiku kostnego;
- przewodnienia;
- krwotoku.
Oceń artykuł
