Jaka pozycja w czasie snu jest najlepsza dla kobiety w ciąży?

Dlaczego kobiety w ciąży powinny spać na lewym boku?

Na grupach skupiających kobiety w ciąży co jakiś czas pojawia się informacja, że ciężarne powinny leżeć na lewym boku, bo tak jest bezpieczniej dla dziecka. Sprawdźmy, czy to prawda, czy mit.

– Czy kobieta w ciąży powinna spać tylko na lewym boku? Nie. Nie ma takich zaleceń – napisała w swoim blogu Nicole Sochacki-Wójcicka, lekarz ginekolog, autorka bloga „Mama ginekolog”. Dodała jednak: – Czy pozycja spania ma znaczenie dla zdrowia i rozwoju ciąży? Może mieć. Nie jest zupełnie obojętne to, jak śpimy – a raczej – jak zasypiamy.

Argumentu przemawiającego na korzyść lewego boku dostarcza nam anatomia. Wzdłuż kręgosłupa ciągną się dwa wielkie naczynia – po lewej aorta (sprężysta, trudna do uciśnięcia), a po prawej żyła główna dolna (mniej sprężysta; jest ona odpowiedzialna za doprowadzenie krwi z dolnej połowy ciała do serca).

Warto przeczytać: Czy kobieta w ciąży może podróżować samolotem?

Ucisk na żyłę główną dolną – jakie mogą być konsekwencje?

W czasie ciąży płód rośnie i, co jest zupełnie naturalne, zaczyna wywierać nacisk na narządy wewnętrzne i naczynia krwionośne matki. Gdy kobieta położy się na prawej stronie lub na plecach, płód może uciskać żyłę główną i tym samym zmniejszyć ilość krwi płynącej w stronę serca. Im mniejsza ilość krwi z dolnych partii ciała wraca do serca, a tym mniej krwi trafia do mózgu mamy. Może też spaść ciśnienie krwi u mamy, a także obniżyć się zawartość tlenu we krwi (a krew mamy dostarcza tlen do dziecka).

Zdaniem Nicole Sochacki-Wójcicka to zmniejszenie ilości krwi płynącej w stronę serca ocenia się na kilkanaście procent w kontekście wyrzutu serca (zważając na fakt, że wyrzut serca w ciąży jest o 40-60% większy, nie jest to „bardzo dużo”). Lekarka podkreśla, że u większości kobiet to zmniejszenie wyrzutu serca o kilkanaście procent nie ma żadnego klinicznego znaczenia, czyli nie wpływa na samopoczucie mamy lub dziecka. Jednak u niektórych pań, w szczególności u tych, u których macica jest bardzo duża (np. w ciąży bliźniaczej),  mogą wystąpić objawy, takie jak: nudności, mroczki przed oczami itd. W takich sytuacjach ciężarna musi usiąść, stanąć lub położyć się na... lewym boku.

Leżenie na lewym, a nie na prawym boku lub na plecach, jest też zalecane kobietom w ciąży, które mają astmę lub cierpią na bezdech senny. Z powodu tych dolegliwości mogą mieć problem z dostarczeniem optymalnej ilości tlenu sobie i dziecku, szczególnie gdy dodamy do tego leżenie na prawym boku i ucisk na żyłę głównym. Stan zdrowia mamy i jej dziecka może się pogorszyć. W skrajnych przypadkach doprowadzić nawet do śmierci dziecka (tzw. ryzyko śmierci wewnątrzmacicznej).

Warto jednak wiedzieć, że spanie cały czas na lewym boku też jest niedobre. Nicole Sochacki-Wójcicka napisała: „Pod względem rozwoju dziecka w brzuchu powinniśmy spać w różnych pozycjach. Istnieją badania, z których wynika, że kobiety, które deklarowały spanie w ciąży głównie na lewym boku, częściej rodzą dzieci z asymetrią ułożeniową ciała, wymagającą rehabilitacji w okresie niemowlęcym”.

Ważne! Dotyczy to późnej ciąży, czyli w trzecim trymestrze. W pierwszym i drugim trymestrze można bezpiecznie zasypiać w każdej pozycji.

Spanie na plecach – czy jest wskazane dla kobiet w ciąży?

W 2017 i 2018 roku opublikowano kilka prac naukowych na temat ryzyka śmierci wewnątrzmacicznej u kobiet w trzecim trymestrze ciąży (czyli po 28. tygodniu ciąży). Wynika z nich, że kobiety, które urodziły martwe dzieci po 28. tygodniu ciąży, często przyznawały, że spały na plecach w noc poprzedzającą to bolesne dla nich wydarzenie. W podsumowaniu badań zasugerowano więc, aby ciężarne unikały podczas snu pozycji na plecach.

Nicole Sochacki-Wójcicka napisała: „Nie znaczy to, że kobieta robi coś nie tak jeżeli w nocy znajdzie się w pozycji na plecach (znaczy to, że jej ciało jej na to pozwala) – ale znaczy to, że kładąc się spać nie powinna pierwotnie przyjmować pozycji na wznak”. Jeśli ciężarna położy się na plecach w ciągu dnia, kiedy jest świadoma, i zrobi się jej niedobrze, to może szybko zmienić pozycję i wszystko będzie w porządku. W nocy takiej pewności już nie ma, chociaż część naukowców uważa, że podczas snu działamy instynktownie i że w razie problemów naturalnie dostosowujemy się do sytuacji, zmieniając pozycję na bezpieczną. Ale pewności nikt nie ma. (Dowiedz się więcej: Leżenie na plecach zwiększa ryzyko poronienia kobiet w ciąży)

Jak najlepiej spać w czasie ciąży?

W uzyskaniu najlepszej pozycji podczas snu pomocne mogą być specjalne poduszki dla kobiet w ciąży, np. w formie rogala lub banana. Nicole Sochacki-Wójcicka napisała: „Wymuszają one pozycję <w pół na plecach>, dzięki czemu naczynia, które są między kręgosłupem a macicą, są odciążone”.

Lekarze i badacze uważają, że w przypadku ciąży przebiegającej prawidłowo i nieobciążonej powikłaniami ciążowymi, pozycja do spania – na lewym czy na prawym boku – nie ma tak dużego znaczenia. Jednak w przypadku ciąży powikłanej warto zwracać uwagę na samopoczucie i w przypadku pojawienie się niepokojących objawów (nagłego pogorszenia samopoczucia) zmienić pozycję ciała.  

Warto tu kierować się wskazówkami Nicole Sochacki-Wójcickiej, które zamieściła w swoim blogu.

1. Ciało da Wam znać, w jakiej pozycji nie wolno Wam spać – jeżeli dana pozycja nie jest dla Was korzystna, po kilku chwilach „zrobi się Wam niedobrze” – wtedy trzeba niezwłocznie zmienić pozycję.
2. W pierwszym i drugim trymestrze można kłaść się spać w dowolnej pozycji tak długo, jak Wam w tej pozycji dobrze i wygodnie.
3. W trzecim trymestrze zasypiając, nie kładziemy się na wznak, tylko na jednym lub drugim boku (lub w pozycji pośredniej na poduszce do spania).
4. Gdy obudzicie się w nocy na plecach, nie panikujcie. Wszystko jest ok.
5. Śpijcie w możliwie różnych pozycjach, wtedy rozwój dziecka będzie najodpowiedniejszy.

TO CIĘ MOŻE ZAINTERESOWAĆ:

• Jesteś w ciąży? Nowy test krwi ustali, czy urodzisz wcześniaka
• Ciąża pozamaciczna to ciąża, z której nie rodzi się dziecko. Jak powstaje?
• Opalanie w ciąży: dozwolone czy zakazane? Obalamy mity!
• Cholina: dba o rozwój ciąży i zdrowie dziecka. Dlaczego jest tak ważna?

Źródło: livescience.com/ mamaginekolog.pl
--------------------------------------------------
zdrowie.radiozet.pl/ mk