Choroba Kawasakiego dotyka głównie małych dzieci. Jak rozpoznać objawy?

Choroba Kawasakiego (choroba Kawasaki) to zapalenie tętnic, głównie małych i średnich. Choroba ta występuje najczęściej u małych dzieci do 5. roku życia, rzadziej u niemowląt poniżej 6. miesiąca życia, a wyjątkowo rzadko u dorosłych. 

Nazwa choroby pochodzi od nazwiska japońskiego pediatry, Tomisaku Kawasakiego, który w 1967 roku opisał tę chorobę. 

Zapalenie naczyń polega na naciekaniu ich ścian przez komórki zapalne układu odpornościowego. W chorobie Kawasakiego w wyniku uszkodzenia ściany naczynia dochodzi do powstania jej poszerzenia (tętniakowego), głównie w naczyniach wieńcowych serca, choć nie u wszystkich chorych w przebiegu choroby zajęte zostają naczynia serca.

Spis treści:

1. Jakie są przyczyny choroby Kawasakiego?
2. Jak rozpoznać objawy choroby Kawasakiego?
3. Jakie badania wykrywają chorobę Kawasakiego?
4. Jakie są metody leczenia choroby Kawasakiego?
5. Czy koronawirus ma związek z chorobą Kawasakiego?

Przyczyny choroby Kawasakiego

Przyczyny choroby Kawasakiego nie są znane. Podejrzewa się jednak, czy wywołuje ją jakiś czynnik zakaźny. U chorych stwierdza się często niedawno przebytą iniekcję górnych dróg oddechowych.

Uważa się, że choroba ma podłoże autoimmunologiczne. U niektórych osób dochodzi do nieprawidłowego pobudzenia komórek odpowiedzi immunologicznej na antygeny bakterii lub wirusów, co skutkuje naciekiem zapalnym ścian naczyń i pobudzeniem prawidłowych komórek pokrywających wnętrze naczyń. 

Objawy choroby Kawasakiego

Objawy choroby Kawasakiego przypominają ostrą infekcję. Początek jest nagły, zwykle z wysoką gorączką, która trwa kilka dni i nie reaguje na leki. Objawy kliniczne, które pojawiają się i ustępują stopniowo, pozwalają na wyróżnienie kilku faz choroby: fazy ostrej, podostrej i okresu zdrowienia.

Faza ostra choroby Kawasakiego: trwa ok. 10-14 dni. Rozpoczyna się od gorączki i przekrwienia spojówek. Następnie dołączają takie objawy jak: żywoczerwone zabarwienie błony śluzowej gardła i jamy ustnej, malinowy język, żywoczerwona skóra wokół ust oraz sucha, spękana i krwawiąca czerwień wargowa. Charakterystycznym objawem fazy ostrej jest również jednostronne, znaczne powiększenie węzłów chłonnych szyjnych, które mogą być tkliwe. 

Na skórze pojawia się wysypka o charakterze pokrzywki, może przypominać odrę lub szkarlatynę, zlokalizowana jest głównie na tułowiu i kończynach. U wielu chorych w pierwszym tygodniu obserwuje się również niecharakterystyczną, rumieniowo-złuszczającą wysypkę w okolicy krocza. W następnym dniach skóra dłoni stóp staje się gruba i twarda, nawet bolesna.

To okres, w którym dochodzi również do zajęcia serca - może dojść do zapalenia mięśnia sercowego i niewydolności krążenia. U nawet 30 proc. chorych dzieci stwierdza się objawy zajęcia ośrodkowego układu nerwowego, w tym niebakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a także zajęcie nerek (jałowy ropomocz) oraz zapalenie stawów.

Faza podostra choroby Kawasakiego: trwa mniej więcej 12-15 dni i charakteryzuje się masywnym, płatkowym złuszczaniem skóry dłoni i stóp. Złuszczanie zaczyna się zwykle od okolic paznokci i może rozszerzać nawet do tzw. postaci rękawiczkowej. W tym okresie choroby może również rozwinąć zapalenie dużych stawów. Ta faza choroby Kawasakiego wiąże się także z rozwojem tętniaków i zakrzepów naczyń wieńcowych. Stany gorączkowe w podostrym okresie choroby ustępują stopniowo, podobnie jak zapalenie gardła czy zmiany na błonach śluzowych, a także powiększenie węzłów chłonnych, obrzęki rąk i stóp.

Okres zdrowienia: w tym czasie większość chorych czuje się dobrze i nie wykazuje żadnych objawów, choć sam okres zdrowienia trwa nawet 28-31 dni. U niektórych osób, u których doszło nieodwracalnego zajęcia naczyń wieńcowych, mogą występować objawy niedokrwienia i zawały mięśnia sercowego.

O tym warto pamiętać! Objawy choroby Kawasakiego:

• gorączka utrzymująca się dłużej niż 5 dni;
• malinowy język;
• objawy skórne: rumień i wysypka;
• zapalenie spojówek;
• zapalenie błon śluzowych jamy ustnej, gardła, nosa;
• powiększenie węzłów chłonnych.

Dziecko z objawami choroby Kawasakiego powinno być hospitalizowane. 

Diagnostyka (rozpoznanie) choroby Kawasakiego

Chorobę Kawasakiego diagnozuje się na podstawie występujących objawów klinicznych, które porównuje się z ustalonymi kryteriami rozpoznania. Na początku diagnostyki zleca się także badanie EKG oraz echokardiografię, która jest podstawowym badaniem umożliwiającym stwierdzenie zmian w naczyniach wieńcowych serca.

Warunkiem potwierdzenia choroby Kawasakiego jest gorączka trwająca więcej niż 5 dni oraz co najmniej 4 spośród poniżej wymienionych 5 objawów klinicznych:

1. zmiany na kończynach: rumień lub obrzęk dłoni i stóp, płatowe łuszczenie naskórka;
2. wielopostaciowa, nieswoista wysypka niepęcherzykowa zlokalizowana głównie na tułowiu;
3. obustronne zapalenie spojówek
4. zmiany na wargach i w jamie ustnej: przekrwienie błon śluzowych jamy ustnej i gardła, malinowy język, popękane błyszczące wargi;
5. powiększenie węzłów chłonnych szyjnych.

W trakcie diagnostyki lekarz może zlecić badania: morfologię krwi, OB, CRP, posiewy z krwi, badania wirusologiczne, które służą do różnicowania choroby Kawasakiego z innymi chorobami.

Plamkowa wysypka - jeden z objawów choroby Kawasakiego (Fot. Shutterstock)

Leczenie choroby Kawasakiego

Przyczyna choroby Kawasakiego nie jest znana, dlatego stosuje się wyłącznie leczenie objawowe, mające na celu zmniejszenie dokuczliwości objawów i zapobieganie powikłaniom choroby.

U większości chorych dochodzi do pełnego wyleczenia choroby Kawasakiego. Zdarza się jednak, że wystąpią powikłania, które doprowadzą do trwałego pogorszenia stanu zdrowia.

Do powikłań choroby zalicza się m.in. powikłania sercowo-naczyniowe związane z zapaleniem naczyń wieńcowych, czyli tętnic doprowadzających krew do mięśnia sercowego. Objawem jest przyspieszenie czynności serca. Nieprawidłowe poszerzenie naczyń wieńcowych może prowadzić do zawału i innych komplikacji w mięśniu sercowym, a nawet do rozwoju tętniaków tętnic wieńcowych.

Koronawirus a choroba Kawasakiego

PIMS-TS, czyli Paediatric Inflammatory Multisystem Syndrome – Temporally Associated with SARS-CoV-2, to nazwa stosowana do opisywania wieloukładowego zespołu zapalnego, który coraz częściej występuje u dzieci i może mieć związek z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2.

To nowe schorzenie objawami przypomina chorobę Kawasakiego lub wstrząs toksyczny. U dzieci dotkniętych tym schorzeniem niejednokrotnie dochodziło do zapalenia mięśnia sercowego.

O problemie informowali pediatrzy z Wielkiej Brytanii, a także służby medyczne Australii. W Nowym Jorku ponad 100 dzieci hospitalizowanych jest z podejrzeniem PIMS-TS.

ZOBACZ TAKŻE:

• Nowa niebezpieczna infekcja u dzieci. Czy ma związek z koronawirusem?
• Tajemnicza choroba atakuje dzieci podczas pandemii. W Europie zmarł 14-latek
• Tajemnicza choroba związana z Covid-19 zabiła 3 małych dzieci. ”To coś nowego”

Zobacz także

Nie całuj noworodka! Możesz zarazić go wirusem opryszczki

Trzydniówka to choroba małych dzieci. Jak radzić sobie z gorączką trzydniową?

Źródło: mp.pl