Oceń
Kortyzol określany jest inaczej „hormonem stresu”. Wyrzut kortyzolu powoduje wzrost stężenia glukozy i ciśnienia tętniczego krwi. Nieprawidłowe stężenie kortyzolu może świadczyć o niedoczynności lub nadczynności kory nadnerczy. Sprawdź, jakie są normy kortyzolu? Co dzieje się z organizmem, gdy jest go za mało lub za dużo?
Co warto wiedzieć o kortyzolu?
Kortyzol jest hormonem steroidowym produkowanym w korze nadnerczy. Odpowiada za zwiększanie stężenia glukozy we krwi w sytuacjach stresowych. Dla organizmu człowieka jest ważny, ponieważ wpływa na gospodarkę białkową, węglowodanową i tłuszczową. Jego nadmiar lub niedobór może doprowadzić do poważnych chorób.
Hormon ten jest nazywany cichym zabójcom. Dlaczego? Ma to związek ze stresem, gdy jest go w naszym życiu za dużo, wówczas zwiększa się także stężenie kortyzolu. Badanie kortyzolu we krwi wykonywane jest na zlecenie lekarza, kiedy zachodzi podejrzenie, że w organizmie pacjenta dochodzi do zbyt dużej lub niedostatecznej produkcji tego hormonu. Problem zaczyna się, gdy pojawiają się przewlekłe zaburzenia wydzielania kortyzolu – jak np. odwrócony rytm dobowy, czy podniesiony jego poziom w ciągu całego dnia. Mogą wtedy zachodzić interakcje z innymi hormonami.
Poznaj objawy wynikające z nadmiaru kortyzolu we krwi.
- Zmiana budowy ciała – nadmiar kortyzolu skutkuje odkładaniem się tkanki tłuszczowej w okolicy twarzy, okolicy nadobojczykowej, szyi oraz tułowia, przy jednoczesnym zaniku tkanki mięśniowej kończyn – stąd osłabienie i zła tolerancja wysiłku fizycznego.
- Nadciśnienie tętnicze – kortyzol nasila obkurczające naczynia krwionośne działanie adrenaliny, co przekłada się na wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Często objawia się bólem i zawrotami głowy.
- Zaburzenia nastroju, depresja oraz bezsenność.
- Zaburzenia miesiączkowania u kobiet oraz osłabienie libido u mężczyzn
- Zwiększone pragnienie i oddawanie dużych ilości moczu – wynik zwiększonego stężenia glukozy we krwi.
Niewielkie zwiększenie stężenia kortyzolu we krwi nie musi koniecznie być spowodowane chorobą organiczną. Może do niego dochodzić w wyniku przewlekłego stresu lub nagłej sytuacji stresowej, depresji, anoreksji, deprywacji snu czy też po ciężkim wysiłku fizycznym.
Jakie są objawy zmniejszonego stężenia kortyzolu?
- Stałe osłabienie z tendencją do omdleń – wynik odwodnienia lub zmniejszonego stężenia glukozy we krwi,
- łatwa męczliwość, niechęć do wysiłku fizycznego,
- słaba tolerancja sytuacji stresowych,
- chęć spożywania słonych pokarmów,
- niskie ciśnienie tętnicze krwi.
Przeczytaj: Wpływ hormonów na wygląd i skórę człowieka
Kortyzol norma
Najwyższe stężenie kortyzolu odnotowuje się w godzinach porannych, natomiast najniższe późnym wieczorem. Zarówno obniżone, jak i podwyższone stężenie kortyzolu w odniesieniu do normy jest nieprawidłowe.
Badanie kortyzolu we krwi wykonywane jest na zlecenie lekarza, kiedy zachodzi podejrzenie, że w organizmie pacjenta dochodzi do zbyt dużej lub niedostatecznej produkcji tego hormonu. Jest badaniem pomocniczym w diagnostyce choroby Cushinga, niedoczynności nadnerczy, a także w diagnostyce problemów związanych z przysadką mózgową.
Oceń artykuł